Phân bón giả, kém chất lượng là câu chuyện dài nhiều tập và dường như chưa thấy hồi kết. Chính vì vậy năm nay Cục QLTT Bộ Công Thương tổ chức một loạt Hội nghị về chủ đề này tại các khu vực nông nghiệp trọng điểm trên cả nước.

Mở màn là Hội nghị tại Thanh Hóa với sự tham dự của Cục Quản lý thị trường, Sở Công Thương, đội quản lý thị trường các tỉnh, các doanh nghiệp sản xuất, cửa hàng kinh doanh phân bón tại 21 tỉnh thành phố khu vực phía Bắc. 

Các tham luận, phát biểu của các đơn vị cho thấy các hành vi vi phạm và phương thức, thủ đoạn trong sản xuất, kinh doanh phân bón giả, kém chất lượng ngày càng tinh vi, bất chấp thiệt hại cho các nhà sản xuất chân chính và bà con nông dân.

 

Ông Đỗ Thanh Lam – Phó Cục Trưởng Cục Quản lý thị trường cho biết mỗi năm phát hiện trên 3.000 vụ vi phạm

Đại diện Cục Quản lý thị trường, ông Đỗ Thanh Lam – Phó Cục Trưởng cho biết: trung bình mỗi năm lực lượng quản lý thị trường xử lý trên 3.000 vụ vi phạm, thu giữ gần 1.000 tấn phân bón các loại. Trong vài năm trở lại đây, các hành vi vi phạm pháp luật trong việc sản xuất và kinh doanh phân bón có chiều hướng gia tăng với thủ đoạn ngày càng tinh vi và liều lĩnh.

Ông Hoàng Văn Trường – Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh Thanh Hóa cho biết “các đối tượng chủ yếu lợi dụng khe hở quy định pháp luật về tổng các chất dinh dưỡng để sản xuất phân bón NPK giả. Ví dụ, tổng 3 chất dinh dưỡng quy định phải đạt trên 70% nhưng vì Đạm và Kali có giá cao nên các đối tượng hạ tỷ lệ hai thành phần trên và tăng tỷ lệ Lân (giá rẻ) so với công bố tiêu chuẩn hoặc ghi nhãn ngoài bao bì. Hành vi này bản chất là làm giả phân bón nhưng không đủ cơ sở để xử lý hàng giả mà chỉ xử lý như hàng kém chất lượng. Hoặc một hành vi khác cũng rất phổ biến là trộn sản phẩm giá rẻ vào sản phẩm có thương hiệu được người tiêu dùng ưa chuộng để bán lẻ. Hành vi này rất khó phát hiện và xử lý. Đây chính là hạn chế trong các văn bản pháp luật của Nhà nước”.

Đại diện Chi cục QLTT Hưng Yên - ông Trần Thế Mạnh cho biết tình trạng đối tượng làm giả phân bón trên địa bàn Hưng Yên thường đánh lừa người tiêu dùng bằng việc ghi nhãn mác mập mờ. 

Ví dụ, trên bao bì ghi là NPK 16 – 16 – 8, theo cách hiểu thông thường là nitơ 16%, lân 16%, kali 8%, nhưng ở dưới bao bì họ ghi thêm dòng chữ rất nhỏ thành phần chính nitơ 1%, lân 1,5% và kali 1%.

“Đây chính là phân bón giả, phân kém chất lượng nhưng chỉ lực lượng chức năng mới phát hiện ra còn người tiêu dùng là nông dân thì khó mà biết được”.

Ngoài các thủ đoạn giả mạo nêu trên, việc giả mạo và cách xử lý vi phạm về nhãn hiệu, bao bì cũng rất phổ biến, nội dung này được các đại biểu thảo luận sôi nổi, đặc biệt về những vụ việc mang tính điển hình, cố tình đánh lừa, gây ngộ nhận, lầm lẫn cho người tiêu dùng.

 

Đại diện PVFCCo (Đạm Phú Mỹ) chia sẻ kinh nghiệm "chiến đấu" với phân bón giả, kém chất lượng

Đại diện doanh nghiệp, Tổng công ty Phân bón và Hoá chất Dầu khí (PVFCCo, đơn vị sản xuất và kinh doanh bộ sản phẩm phân bón Phú Mỹ) chia sẻ kinh nghiệm của mình, đó là vừa “xây” vừa “chống”. 

“Xây” là liên tục có các hoạt động củng cố thương hiệu, đặc biệt là công tác tuyên truyền tới các đại lý và bà con nông dân về các dấu hiệu nhận biết hàng chính hãng, phân biệt với hàng giả, hàng nhái, cũng như các hệ lụy, thiệt hại không đáng có khi kinh doanh hoặc sử dụng sản phẩm giả, nhái. 

“Chống” là sử dụng các công cụ pháp lý để đấu tranh với các cá nhân, đơn vị có các hành vi làm hàng giả, hàng nhái hoặc xâm phạm sở hữu trí tuệ. Cách tốt nhất, theo đại diện PVFCCo, trước hết nên gặp gỡ trực tiếp, tuyên truyền, giải thích để DN tự nhận thức được hành vi vi phạm và tự nguyện khắc phục. 

Chỉ khi nào DN né tránh hợp tác thì mới cần biện pháp mạnh hơn là phối hợp với các cơ quan quản lý Nhà nước để xử lý theo pháp luật. Cách thức này tỏ ra khá hiệu quả tuy cũng lấy của các DN – cả phía vi phạm lẫn phía bị vi phạm - và cơ quan quản lý khá nhiều thời gian, công sức và tiền bạc.

Các đại biểu tham dự Hội nghị đều cho rằng hình thức và thủ đoạn vi phạm ngày càng tinh vi và gây khó cho lực lượng chức năng và doanh nghiệp, hơn nữa mức xử phạt còn nhẹ, thấp hơn rất nhiều so với lợi nhuận thu được nên thiếu tính răn đe. 

Các doanh nghiệp cũng bày tỏ mong muốn các Chi cục Quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, xử phạt các đơn vị sản xuất, kinh doanh phân bón giả, kém chất lượng để bảo vệ các cơ sở sản xuất, kinh doanh chân chính cũng như người tiêu dùng, lập lại trật tự thị trường, tạo dựng môi trường kinh doanh lành mạnh.

Do tính chất quan trọng của vấn đề, Hội nghị tuyên truyền và chia sẻ kinh nghiệm phòng chống phân bón giả, kém chất lượng sẽ tiếp tục được tổ chức tại Bình Định và Vũng Tàu trong tháng 11/2015 với sự tham dự của các Chi cục Quản lý thị trường, doanh nghiệp, đại lý khu vực miền Trung - Tây Nguyên và miền Nam.

PV