Nâng cao chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng

Theo Ban Tuyên giáo Trung ương, khi nghị quyết đại hội, hội nghị Trung ương được ban hành, các cấp ủy từ Trung ương đến cơ sở chuẩn bị các văn bản và xây dựng kế hoạch triển khai học tập, quán triệt nghị quyết. Trong kế hoạch nêu rõ mục đích, yêu cầu, nội dung các hoạt động và tiến độ triển khai học tập, quán triệt thực hiện nghị quyết. Tùy theo tính chất các nghị quyết mà Ban Tuyên giáo Trung ương tiến hành biên soạn các loại tài liệu: Tài liệu dành cho cán bộ chủ chốt và báo cáo viên, tài liệu dành cho đảng viên và cán bộ cơ sở, tài liệu hỏi đáp dùng để phổ biến rộng rãi trong nhân dân. Đối với nghị quyết đại hội hoặc nghị quyết Trung ương quan trọng, Ban Tuyên giáo Trung ương biên soạn tài liệu tham khảo phục vụ nghiên cứu, quán triệt, học tập nghị quyết.

Về hình thức tổ chức học tập, quán triệt nghị quyết được đổi mới phù hợp với đặc điểm tình hình ở từng địa phương, cơ sở. Nhiều địa phương, nhất là ở cấp tỉnh đã chuyển sang hình thức học trực tuyến. Báo cáo viên được các cấp ủy chọn lọc kỹ từ những người có năng lực, sở trường, có phương pháp sư phạm, thường xuyên được bồi dưỡng về kỹ năng, nghiệp vụ, được tập huấn về nội dung, được cung cấp đầy đủ, kịp thời tài liệu và các phương tiện truyền đạt. Ngoài việc đối thoại, trao đổi trên lớp học, nhiều địa phương nhất là ở cơ sở còn tổ chức cho cán bộ, đảng viên trao đổi, thảo luận nội dung nghị quyết và nội dung chương trình hành động thực hiện nghị quyết. Tổ chức đánh giá kết quả bằng viết bản thu hoạch hoặc tổ chức các cuộc thi tìm hiểu nội dung nghị quyết. Đây là những cách làm sáng tạo, công phu, cần được tổng kết, nhân rộng. Công tác tổ chức hội nghị và quản lý học tập được chuẩn bị chu đáo, tổ chức chặt chẽ.

Theo báo cáo của Ban Tuyên giáo Trung ương, nhiều địa phương, cơ sở số lượng đảng viên, cán bộ tham gia học tập, quán triệt nghị quyết chiếm tỉ lệ rất cao (90% - 98%), số lượng quần chúng học tập nghị quyết chiếm tỉ lệ trên 60%.

Tuy nhiên, bên cạnh những chuyển biến tích cực nêu trên thì việc quán triệt, học tập, triển khai nghị quyết của Đảng còn nhiều hạn chế. Đồng chí Bùi Thế Đức, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương cho biết, một số cấp ủy chưa thật sự quan tâm đến chất lượng, hiệu quả học tập, quán triệt nghị quyết nên có biểu hiện khoán trắng cho cơ quan tuyên giáo. Phối hợp các lực lượng trong tuyên truyền, giới thiệu nghị quyết chưa chặt chẽ, hiệu quả không cao. Đồng tình với ý kiến này, đại diện Đảng ủy Bộ Giao thông vận tải cho rằng, số ít cấp ủy nhận thức chưa đầy đủ, còn hình thức ở trên làm kỹ, ở dưới làm lướt. “Còn có lớp học quá đông (gần 800 đảng viên/lớp, người học thuộc nhiều đối tượng khác nhau, một số đơn vị có tính đặc thù hoạt động trên phạm vi toàn quốc, công tác dài ngày, nên số lượng tham dự không đầy đủ, chất lượng còn hạn chế” - đồng chí Phùng Minh Cường, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết.

Còn theo Trưởng Ban Tuyên giáo Đảng ủy Khối Các cơ quan Trung ương Vũ Đức Nam, một số đơn vị tổ chức học tập còn dàn trải, chưa chú trọng đến đối tượng, lĩnh vực, địa bàn. Báo cáo viên chưa coi trọng đến việc quán triệt nhiệm vụ, giải pháp, chương trình hành động, liên hệ lý luận thực tiễn, giải đáp thắc mắc còn hạn chế, cách thức tổ chức thực hiện, ít thảo luận, đối thoại,... “Việc giới thiệu nghị quyết còn nặng về độc thoại, thông tin một chiều, chưa dành thời gian thỏa đáng để trao đổi, đối thoại, giải đáp những vấn đề bức xúc mà cán bộ, đảng viên và nhân dân quan tâm.

Những năm gần đây, việc học tập, quán triệt nghị quyết chỉ dừng lại ở việc giới thiệu, quá trình nghiên cứu, thảo luận, giải đáp thắc mắc thường bị bỏ qua do thời gian bố trí học tập ngắn, phương pháp tổ chức học tập không phù hợp, nhất là đảng viên ở nông thôn và các khu công nghiệp” - Đồng chí Bùi Thế Đức, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh.

Theo đồng chí Nguyễn Ngọc Chiến, Văn phòng Đảng ủy Bộ Tài nguyên và Môi trường, công tác tổ chức, quản lý học tập nghị quyết chưa chặt chẽ. Còn tình trạng triển khai chiếu lệ, hình thức, nhất là triển khai học tập với đối tượng quần chúng. Chưa chú trọng đúng mức việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, trước hết là kết quả nhận thức của cán bộ, đảng viên về các nội dung cơ bản của nghị quyết.

Qua khảo sát của Ban Tuyên giáo Trung ương cho thấy: Tại phần lớn các chi bộ hiện nay, việc triển khai nghị quyết còn qua loa, hình thức, thiếu sức thuyết phục, chưa tạo được sự lôi cuốn cần thiết; phương pháp, cách thức truyền đạt và tiếp nhận thông tin thiếu thực chất; việc học tập mang tư tưởng đối phó, lãng phí thời gian, chi phí vật chất.

Cùng với đó, các hội thảo, tọa đàm về nội dung nghị quyết Đại hội XII của Đảng cũng được nhiều đơn vị, địa phương triển khai. Tuy nhiên, theo đồng chí Hà Đăng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Trưởng Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương: Tại các hội thảo, tọa đàm này, bên cạnh một số tham luận có chất lượng và nội dung sâu sắc, đề cập được nhiều vấn đề mới có cả những vấn đề gai góc để thảo luận, thì vẫn còn không ít những tham luận mang tính chứng minh, chủ yếu là trình bày và luận giải những gì nghị quyết đã nêu, không có đề xuất mới. “Cách tổ chức học tập, hội thảo, tọa đàm nói chung tuy đã có một số cải tiến nhất định nhưng vẫn còn nặng lối cũ, chưa có sự đổi mới đáng kể” - đồng chí Hà Đăng nhấn mạnh.

Một số giải pháp

Việc học tập, quán triệt và triển khai nghị quyết của Đảng phải gắn kết chặt chẽ với thực tiễn cuộc sống, đi liền với xây dựng chương trình hành động. Trên cơ sở nhận thức sâu sắc ý nghĩa và khó khăn của công việc học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng trong bối cảnh mới, cần đổi mới tổ chức lớp học sao cho thiết thực, hiệu quả; lựa chọn hình thức, nội dung phù hợp với đối tượng và điều kiện, hoàn cảnh. Xây dựng chương trình học tập phù hợp, tránh tình trạng độc thoại, tăng cường đối thoại giữa báo cáo viên và người học, từ đó tạo sự thống nhất, đồng thuận trong nhận thức và hành động.

Cùng với đó, để nâng cao chất lượng học tập, quán triệt các nghị quyết của Đảng, báo cáo viên phải có trình độ lý luận và thực tiễn, luôn cập nhật kiến thức, trình bày có sức thuyết phục, nêu được cái tinh túy nhất, hồn cốt của nghị quyết, khắc phục tình trạng một chiều. Bám sát từng đối tượng, vận dụng linh hoạt kiến thức để truyền đạt, giải quyết tình huống, có ví dụ minh họa sinh động gắn với địa phương, cơ quan, đơn vị. Việc học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng đang có xu thế theo hình thức trực tuyến, đối thoại với đối tượng, giải đáp những băn khoăn thắc mắc, thậm chí giải quyết một tình huống cụ thể nào đó. Sau khi học tập, viết thu hoạch, tổ chức đánh giá kết quả thu hoạch, nơi nào không tổ chức viết thu hoạch có thể nêu tình huống gắn với công việc cụ thể để học viên trả lời. Tăng cường kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng trong việc học tập, triển khai thực hiện nghị quyết của đảng bộ đến từng cán bộ, đảng viên… Định kỳ kiểm tra, sơ kết, tổng kết đánh giá việc triển khai thực hiện nghị quyết ở các cấp ủy đảng.

Đồng thời, cần tuân thủ nghiêm các bước và thời gian triển khai học tập, quán triệt nghị quyết của Trung ương. Ban Tuyên giáo Trung ương cho biết, thông báo nhanh: trong vòng 15 ngày phải hoàn thành ở tất cả các cấp; hội nghị học tập, quán triệt nghị quyết do Trung ương tổ chức: chậm nhất là 20 ngày sau khi ban hành nghị quyết; hội nghị học tập, quán triệt nghị quyết do cấp tỉnh tổ chức: chậm nhất là 20 ngày sau hội nghị học tập, quán triệt nghị quyết do Trung ương tổ chức; hội nghị học tập, quán triệt nghị quyết do cấp huyện tổ chức: chậm nhất là 20 ngày sau hội nghị học tập, quán triệt nghị quyết do cấp tỉnh tổ chức; hội nghị học tập, quán triệt nghị quyết do cấp cơ sở tổ chức: chậm nhất là 20 ngày sau hội nghị học tập, quán triệt nghị quyết do cấp huyện tổ chức.

Tùy vào điều kiện và hoàn cảnh cụ thể của từng địa phương, đơn vị mà kết hợp linh hoạt các phương thức truyền đạt nghị quyết: hình thức truyền thống (tổ chức tại hội trường); hình thức trực tiếp (thông qua hệ thống truyền hình đang có); hình thức trực tuyến (thông qua cầu truyền hình).

 

Đối với cán bộ chủ chốt, nội dung học tập thường đi sâu vào những nội dung cơ bản và mới, làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của các quan điểm, định hướng, giải pháp thực hiện; từ đó, liên hệ thực tiễn và vận dụng sáng tạo vào công tác; tham gia đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch. Đối với đảng viên ở cơ sở, nội dung học tập cụ thể, ngắn ngọn gắn với tình hình thực tiễn của từng lĩnh vực, của từng ngành giúp người học nắm vững các luận điểm cơ bản “cốt lõi” và vận dụng vào thực tế công tác.

Nếu đảng bộ có nhiều đảng viên nên chia nhỏ thành từng lớp, sử dụng đa dạng hình thức để học tập, quán triệt nghị quyết; có thể mời chuyên gia phân tích điểm mới, khái quát dễ hiểu, dễ nhớ. Đối với cơ quan báo chí cần có các chuyên mục có nội dung về học tập, triển khai nghị quyết của Đảng, các chuyên mục này cần liên tục được đổi mới cả về nội dung và hình thức...

Kinh nghiệm cho thấy trước hết phải tự đổi mới về nhận thức của việc học tập, quán triệt, triển khai nghị quyết của Đảng vì đây là nhiệm vụ bắt buộc mỗi tổ chức đảng và từng cán bộ, đảng viên. Thực hiện việc phân cấp rõ ràng trong cả công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện việc học tập, nghiên cứu, quán triệt ở từng cấp. Đổi mới cách thức tổ chức các lớp học, cách học với 3 nội dung chủ yếu: Qua việc tổ chức lớp; qua sinh hoạt chi bộ; qua tự nghiên cứu tài liệu (theo từng đối tượng, thành phần, nội dung cụ thể). Bên cạnh việc tự học, tự nghiên cứu cần truyền đạt, nhấn mạnh những nội dung cốt lõi; đảng viên thuộc lĩnh vực nào học tập, quán triệt sâu lĩnh vực đó. Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng, cơ chế hoạt động của báo cáo viên vì đây là “linh hồn” của lớp học.

Nội dung tiếp theo trong chương trình hội nghị học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng là thảo luận chương trình hành động thực hiện nghị quyết của cấp ủy. Thực tế triển khai cho thấy, cấp ủy các cấp đã căn cứ vào nội dung của từng nghị quyết, phân công cơ quan, đơn vị có liên quan trực tiếp đến nội dung nghị quyết xây dựng dự thảo chương trình hành động trình thường trực cấp ủy, trước khi đưa ra hội nghị cán bộ chủ chốt tham gia thảo luận góp ý kiến. Tài liệu dự thảo của chương trình hành động được phát đến từng đại biểu dự hội nghị, xin ý kiến góp ý trực tiếp vào văn bản.

Chương trình hành động phải được thảo luận tổ (hội nghị chia tổ thảo luận), thảo luận tại hội nghị hoặc góp ý kiến bằng văn bản. Cấp ủy thảo luận tiếp thu các ý kiến góp ý bổ sung vào chương trình hành động cho đầy đủ rồi thông qua, sau đó ban hành quyết định về chương trình hành động để thực hiện. Thực hiện chương trình hành động là thực hiện nghị quyết, là đưa nghị quyết vào thực tiễn cuộc sống. Xác định rõ trách nhiệm của tổ chức đảng và cá nhân lãnh đạo chủ chốt các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện chương trình hành động. Làm rõ trách nhiệm các cấp ủy, nhất là người đứng đầu cấp ủy, trong việc đưa nghị quyết vào cuộc sống.

Tăng cường công tác giám sát, kiểm tra, sơ kết, tổng kết việc thực hiện chương trình hành động, đưa hoạt động này vào nền nếp. Lấy việc thực hiện kiểm tra chương trình hành động và thể chế hóa nghị quyết làm trọng tâm, từng bước thay thế dần việc tổ chức học tập, nghiên cứu, quán triệt nghị quyết một cách đại trà, theo phong trào một cách hình thức.