Đạt hơn 6,5 triệu tấn năm 2015
Theo số liệu từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), cả năm 2015, các doanh nghiệp đã XK được 6,568 triệu tấn gạo, trị giá FOB là 2,68 tỷ USD. So với năm 2014, lượng gạo xuất khẩu năm 2015 cao hơn trên 200 ngàn tấn (tăng 4%), nhưng trị giá FOB lại thấp hơn trên 100 triệu USD (giảm 4%). Với kết quả này, xuất khẩu gạo chính thức của Việt Nam năm 2015 được xếp thứ 3 sau Ấn Độ (10,23 triệu tấn) và Thái Lan (9,55 triệu tấn). Ngoài ra, Việt Nam xuất khẩu tiểu ngạch qua Trung Quốc ước tính 1,5-1,7 triệu tấn gạo, giúp tiêu thụ được lúa gạo nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Giá gạo XK của Việt Nam năm 2015 ở mức 350-360 USD/tấn (gạo 5% tấm), 340-350 USD/tấn (25% tấm), tương đương với giá gạo cùng loại của Thái Lan.
Tại thị trường trong nước, giá lúa khô loại thường tại kho hiện ở mức 5.150–5.250 đ/kg, lúa dài khoảng 5.450–5.550 đ/kg. Giá gạo nguyên liệu loại 1 làm ra gạo 5% tấm hiện khoảng 6.800–6.900 đ/kg, gạo nguyên liệu làm ra gạo 25% tấm là 6.650–6.750 đ/kg. Giá gạo thành phẩm 5% tấm không bao bì tại mạn hiện khoảng 7.800–7.900 đ/kg, gạo 15% tấm 7.600–7.700 đ/kg và gạo 25% tấm khoảng 7.450–7.550 đ/kg.
Năm 2016 được dự báo sẽ có nhiều khởi sắc
Theo nhận định của VFA, việc xuất khẩu gạo đầu năm 2016 nhiều thuận lợi hơn so với đầu năm 2015. Gạo tồn kho năm 2015 không còn nhiều như các năm trước - 300.000 tấn so với bình quân 700.000 tấn gạo gối đầu. Hợp đồng thương mại và hợp đồng tập trung từ năm 2015 chuyển qua khoảng hơn 1,3 triệu tấn và nhu cầu nhập khẩu từ các thị trường lớn đến sớm. Do vậy, nhiều khả năng vụ đông xuân 2015-2016 không phải mua tạm trữ như vụ đông xuân 2014-2015.
Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, khối lượng gạo xuất khẩu 2 tháng đầu năm 2016 đạt 1,01 triệu tấn và 445 triệu USD, tăng gấp gần 2,1 lần về khối lượng và tăng gấp 2 lần về giá trị so với cùng kỳ năm 2015.
Ông Huỳnh Thế Năng, Chủ tịch VFA cho rằng xuất khẩu gạo Việt Nam trong nửa đầu năm 2016 sẽ khá tốt do các quốc gia nhập khẩu lớn như Philippines, Trung Quốc, Indonesia và Malaysia sẽ sớm ký hợp đồng nhập gạo để ổn định nguồn cung lương thực trong nước và đối phó với tác động hạn hán do El Nino gây ra.
Trong đó, Trung Quốc sẽ tiếp tục là một thị trường tiêu thụ gạo quan trọng của Việt Nam không chỉ trong năm 2016 mà cả các năm tiếp theo do nhu cầu lớn, vận chuyển dễ dàng và yêu cầu không cao về chất lượng.
Mặt khác, cơ quan Lương thực quốc gia Philippines cho biết đã có kế hoạch mua thêm gạo từ Việt Nam và Thái Lan trong năm 2016 để đảm bảo nguồn cung lương thực. Trong đó, nước này sẽ mua ít nhất 50.000 tấn gạo từ Việt Nam và Thái Lan để đảm bảo đủ lượng dự trữ trong những thời điểm bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Chính phủ Indonesia cũng có kế hoạch mua 350.000 tấn gạo ngay trong quý I-2016 để tăng lượng dự trữ và hạn chế sự tăng giá.
Giá gạo nội địa trung bình của Indonesia đã tăng lên mức 784 USD/tấn trong khi chính phủ nước này muốn giữ ổn định ở mức giá 612 USD/tấn. Dù sản lượng lương thực nội địa của Indonesia sẽ tăng lên trong năm 2016, Bộ Nông nghiệp Mỹ vẫn dự báo Indonesia sẽ nhập khẩu khoảng 1,6 triệu tấn gạo trong năm nay so với 1,5 triệu tấn của năm 2015.
Tương tự, các dự báo cũng cho thấy Malaysia sẽ tăng lượng nhập khẩu gạo trong năm 2016 do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino.
Theo VFA, thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm nay vẫn là thị trường các nước châu Á. Tuy nhiên, theo ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện Bộ đang làm việc với những cơ quan có liên quan để hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu gạo sang thị trường châu Phi. Ông Nam cho biết, châu Phi có một tỷ dân và có nhu cầu nhập khẩu gạo 25% tấm, và đây là loại gạo mà Việt Nam có thể cung cấp với mức giá hợp lý. Song, lâu nay, thị trường này vẫn chưa hấp dẫn các doanh nghiệp là do vướng mắc ở khâu thanh toán.
Nguồn: www.ncseif.gov.vn