Thuốc lá thường (thuốc lá truyền thống) và những thành phần độc hại
Thuốc lá truyền thống là sản phẩm được sản xuất từ toàn bộ hoặc một phần nguyên liệu thuốc lá, được chế biến dưới dạng thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lá sợi, thuốc lào hoặc các dạng khác. Nguyên liệu thuốc lá truyền thống là lá thuốc lá dưới dạng rời, tấm đã sơ chế tách cọng, sợi thuốc lá, cọng thuốc lá và nguyên liệu thay thế khác dùng để sản xuất thuốc lá.
Có khoảng 7.000 chất độc hại trong khói thuốc lá truyền thống, trong đó đáng chú ý là những chất cực độc như:
- Nicotine: là chất gây nghiện chủ yếu trong thuốc lá, được hấp thụ vào máu và ảnh hưởng đến não bộ trong khoảng 10 giây sau khi hút vào. Sau mỗi lần hít một hơi thuốc lá, Nicotine gây tăng nhịp đập của tim, co thắt mạch máu ở tim, tăng mạch và huyết áp. Dùng nicotine ở liều cao có thể gây chết người.
- Hắc ín (Tar): Nhựa thuốc lá chính là sản phẩm của sự cô đặc khói thuốc, có màu đen và quánh giống như nhựa đường. Trong nhựa thuốc lá chứa hàng ngàn chất hoá học trong đó có các chất độc và chất gây ung thư. Khi khói thuốc được hít vào phổi, các chất nhựa lắng đọng và bám vào các khoang chứa khí của phổi. Chúng làm bất hoạt các tế bào lông chuyển của niêm mạc hô hấp. Đồng thời các hóa chất độc trong khói thuốc sẽ tấn công vào tế bào tại đường hô hấp và toàn bộ cơ thể.
- Carbon monoxide (khí CO): Khí CO trong khói thuốc lá khi hấp thụ vào máu sẽ gắn với hemoglobine làm giảm khả năng vận chuyển oxy của hồng cầu vì vậy làm giảm lượng oxy trong máu. Khí CO trong máu góp phần hình thành các mảng xơ vữa động mạch và ảnh hưởng xấu đến sự tăng trưởng và điều chỉnh cơ thể, từ đó gây ra bệnh tim, đột quỵ và các vấn đề tuần hoàn khác.
- Benzene: Là một chất gây ung thư được tìm thấy trong khói của dầu khí hay trong thuốc trừ sâu bọ. Chất này có nồng độ rất cao trong khói thuốc lá.
- Nitrosamines: Là một chất gây ung thư rất mạnh có nhiều trong khói thuốc và cả trong các sản phẩm thuốc lá không khói.
- Ammonia: Là một chất được sử dụng trong thuốc kích thich tăng trưởng và trong các sản phẩm tẩy rửa. Trong sản xuất thuốc lá, chất này được sử dụng để tăng cường tác động gây nghiện của Nicotine.
- Formaldehyde: Dung dịch dùng trong ướp xác, và nó cũng có nhiều trong khói thuốc. Chất này gây kích thích mũi, họng và mắt của người hút thuốc khi hít phải khói thuốc lá.
..vv..
Thuốc lá điện tử và những thành phần độc hại
Thuốc lá điện tử rất đa dạng về hình dạng và kích thước, nhưng kết cấu chung bao gồm một pin, một bộ đốt, buồng chứa dịch lỏng và phần ngậm hút.
Khác với thuốc lá truyền thống bình thường (quy trình sử dụng sẽ là châm lửa, hít và nhả khói, người sử dụng sẽ hít khói vào, từ đó nicotine đi vào phổi), thuốc lá điện tử chuyển đổi một lượng dung dịch chất lỏng nicotine bốc hơi trong buồng nóng thành hơi nước hay sương mù để người dùng hít vào. Dung dịch này chứa Nicotin trộn với dung dịch nền thường là propylene glycol, cùng hương liệu và các chất hoá học khác. Đầu thiết bị có một đèn led, mô phỏng ánh sáng của một điếu thuốc đang cháy.
Những thành phần đặc biệt có trong thuốc lá điện tử bao gồm:
- Nicotine: Là thành phần gây nghiện trong thuốc lá điện tử và thuốc lá thường.
- Propylene Glycol: Là một loại cồn không màu, không mùi và không vị, thường được sử dụng làm chất chống đông, giúp giảm nhiệt độ đóng băng của nước. Chất này mặc dù được xem là an toàn nhưng thực chất nó có thể gây kích ứng phổi và mắt, gây hại cho những người mắc các bệnh phổi mãn tính như nghẽn khí kinh niên hoặc hen suyễn.
- Glycerin: Là một hóa chất không màu, không mùi và có vị hơi ngọt. Giống như Propylene Glycol, FDA xem đây là một loại hóa chất an toàn cho người dùng, có thể được sử dụng trong dược phẩm và thực phẩm. Tuy nhiên, theo tiến sĩ dược khoa Maciej Goniewicz- người chuyên nghiên cứu về thuốc lá và thuốc điện tử tại Viện ung thư Roswell Park cho biết, mặc dù Propylene Glycol và Glycerin đều được coi là an toàn, nhưng chúng ta vẫn chưa thể biết chắc chắn được điều gì sẽ xảy ra nếu người dùng hút một lượng lớn các loại hóa chất này trong một thời gian dài.
- Formaldehyde: một loại hóa chất có thể gây ung thư
- Acetaldehyde: một chất cũng có thể gây ung thư
- Acrolein: được hình thành trong quá trình nung nóng glycerin. Loại hóa chất này góp phần gây ra các tổn thương phổi và các vấn đề tim mạch cho người hút thuốc.
Nồng độ của cả 3 chất trên (Glycerin, Formaldehyde, Acetaldehyde) đều tăng tỷ lệ thuận với nhiệt độ của tinh dầu khi được đun nóng. Ngoài ra, giáo sư Benowitz cũng cho biết, người hút thường bị cám dỗ bởi nhiệt độ do họ muốn có nhiều lượng nicotine hơn để “phê” hơn. Vì vậy họ thường tăng điện áp của pin lên và tăng nhiệt độ lên để đốt được nhiều hơn.
Các hạt nhỏ và kim loại: Thuốc lá điện tử cũng chứa các hạt bụi nhỏ và mật độ của các hạt bụi này tương tự giống như thuốc lá truyền thống. Các hạt bụi này có thể gây ra các tổn thương cho mạch máu, gây viêm hoặc các hiệu ứng thần kinh. Tuy nhiên, vẫn chưa có đủ nghiên cứu được thực hiện để xác định cụ thể mức độ an toàn của các hạt bụi này trong thuốc lá điện tử. Một số kim loại độc hại như nickel, thiếc, thủy ngân và chì cũng có thể xuất hiện trong hơi khói của thuốc lá điện tử.
- Chất tạo mùi: Có đến hàng trăm loại mùi tinh dầu thuốc lá điện tử khác nhau, bao gồm những loại được dán mác với cái tên nghe có vẻ rất “thiên nhiên” như táo, cherry, cam hoặc “ngọt ngào” như chocolate, bánh kem,...thậm chí là giống với mùi thuốc lá thật. Hiện vẫn chưa thể khẳng định những chất tạo mùi này có an toàn với sức khỏe hay không khi nó đi vào cơ thể qua con đường hít. Mặt khác, các nhà sản xuất chất tạo mùi cũng không công bố thành phần chi tiết của các chất tạo mùi này với lý do là “bí mật thương mại”. Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu của Đại học Harvard cho biết, khoảng 75% trong số 51 loại tinh dầu thuốc lá điện tử có chứa một chất có tên gọi là diacetyl – một trong những nhân tố chính gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.
- Nước: Trong nhiều loại tinh dầu thuốc lá điện tử có chứa nước, chúng sẽ được làm nóng lên nhờ một cuộn dây kim loại, sau đó hóa thành các hạt nước nhỏ hơn lẫn trong khói để người hút hút vào.
..vv..
Thuốc lá điện tử có thể gây tắc nghẽn phổi
Khi làm nóng và bay hơi Formaldehyde, Acrolein, Acetaldehyde: trong quá trình làm nóng tinh dầu sẽ sản sinh ra một số hóa chất độc hại, chúng được chuyển thành dạng hơi và lẫn vào trong khói khi người dùng hít vào. Theo giáo sư Benowitz tại Đại học Dược California cho biết, một trong số những loại hóa chất này có thể gây kích ứng và gây viêm mạch máu. Trong thuốc lá thường cũng có sự hiện diện của những loại chất độc hại này.
Các bệnh tật do hút thuốc lá và khói thuốc lá
Hút thuốc lá chủ động có nhiều nguy cơ mắc rất nhiều bệnh rất nguy hiểm:
1. Bệnh ung thư đứng đầu trong số những bệnh do hút thuốc lá gây ra, trong đó có thể kể đến hàng loạt loại bệnh ung thư như:
- Ung thư phổi
- Ung thư thanh quản
- Ung thư hầu, miệng
- Ung thư thực quản
- Ung thư tuỵ
- Ung thư bàng quang và ung thư thận
- Ung thư cổ tử cung
- Ung thư dạ dày
…vv…
2. Bệnh hô hấp: Người hút thuốc hít hơn 7000 chất độc qua đường hô hấp, do đó hệ hô hấp bị tổn thương nghiêm trọng. Những bệnh hô hấp chủ yếu mà người hút thuốc lá thường mắc là:
- Suy giảm chức năng của phổi.
- Các bệnh hô hấp cấp tính: viêm phổi, cúm…
- Các bệnh hô hấp mãn tính: phổi tắc nghẽn mãn tính, hen, viêm đường hô hấp
…vv…
3. Bệnh tim mạch: Các nhà khoa học đã phát hiện mối liên hệ giữa hút thuốc lá và nguy cơ bị bệnh tim mạch, dù hút một vài điếu thuốc trong ngày cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim này. Mối liên quan chặt chẽ giữa hút thuốc lá và bệnh tim mạch không chỉ thấy ở cả 2 giới, trong người trẻ và người già mà còn thấy ở tất cả các chủng tộc. Những bệnh về tim mạch mà người hút thuốc có nguy cơ mắc cao là:
- Xơ vữa động mạch
- Bệnh mạch vành
- Bệnh mạch máu não
- Cao huyết áp
…vv…
4. Ảnh hưởng sức khỏe sinh sản: Hút thuốc lá chủ động và bị động có ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe sinh sản cả nam giới và nữ giới.
Đối với nam giới, hút thuốc làm giảm lượng tinh trùng, giảm khả năng di chuyển của tinh trùng, giảm khả năng phóng tinh của nam giới, tăng bạch cầu trong tinh trùng. Thậm chí, nghiện thuốc lâu năm có thể dẫn tới chứng liệt dương hoặc ảnh hưởng khả năng cương cứng…
Đối với nữ giới, hút thuốc làm giảm khả năng thụ thai do tổn thương noãn bào và rối loạn các hóc-môn, hút thuốc còn làm rối loạn vòi trứng, tăng khả năng sẩy thai tự phát và thai dị dạng…
Hít phải khói thuốc lá (hút thuốc lá bị động) cũng có nhiều nguy cơ mắc rất nhiều bệnh rất nguy hiểm:
Đối với trẻ em, hút thuốc thụ động đặc biệt nguy hiểm vì phổi của trẻ chưa phát triển hoàn thiện và nhạy cảm hơn với các chất kích thích và chất độc trong khói thuốc. Trẻ có bố mẹ hút thuốc sẽ bị giảm các chức năng của phổi và dễ gặp các vấn đề sức khoẻ. Hút thuốc thụ động ở trẻ em có thể gây viêm đường hô hấp, hen, viêm tai giữa, đột tử ở trẻ sơ sinh (SID), kém phát triển chức năng phổi và làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh khác
Đối với người lớn, hít phải khói thuốc lá cũng bị độc hại không kém so với người chủ động hút thuốc. Người hít phải khói thuốc lá có nguy cơ mắc những bệnh giống như người hút thuốc, đó là: Ung thư phổi, các bệnh về tim mạch, bệnh động mạch vành, xơ vữa động mạch, gây các triệu chứng kích thích đường hô hấp…
Tham khảo: Baogiaothong.vn, Bvxuyena.com.vn