Trung Quốc tung ra gói kích thích kinh tế khổng lồ

Theo đó, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) hôm thứ Ba (24/9) thông báo hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR) ở các ngân hàng thương mại và lãi suất đối với các khoản vay mua nhà thế chấp hiện tại 0,5 điểm phần trăm; đồng thời giảm tỷ lệ trả trước đối với người vay thế chấp mua căn nhà thứ hai từ 25% xuống 15% giá trị căn nhà.

Việc cắt giảm RRR dự kiến cung cấp thanh khoản khoảng 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (141 tỷ USD) cho thị trường tài chính. Với RRR hiện tại của ngành ngân hàng Trung Quốc ở mức khoảng 6,6%, PBoC vẫn còn nhiều dư địa để điều chỉnh và có thể hạ thêm 0,25 hoặc 0,5 điểm phần trăm vào cuối năm nay.

Việc giảm lãi suất vay thế chấp mua nhà dự kiến mang lại lợi ích cho 50 triệu hộ gia đình, giúp giảm chi phí lãi vay hộ gia đình trung bình khoảng 150 tỷ nhân dân tệ mỗi năm. Điều này sẽ thúc đẩy tiêu dùng và đầu tư một cách hiệu quả”. PBOC cũng thông báo sẽ giảm lãi suất đối với các hợp đồng mua lại đảo ngược (reverse repo) kỳ hạn 7 ngày từ 1,7% xuống 1,5%. Điều này có thể giúp lãi suất cơ bản giảm khoảng 0,2 - 0,25 điểm phần trăm. Trong khi đó, lãi suất trung hạn có thể giảm 0,3 điểm phần trăm.

Thêm vào đó, PBoC sẽ hỗ trợ những nhà đầu tư muốn mua lại đất đai chưa sử dụng của các công ty bất động sản đang gặp khó khăn tài chính. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đang nghiên cứu thành lập một quỹ bình ổn thị trường chứng khoán do nhà nước hậu thuẫn để khôi phục niềm tin của nhà đầu tư. Các công ty môi giới chứng khoán và các quỹ đầu tư có thể vay tiền từ PBoC để mua cổ phiếu.

Ngoài ra, PBOC còn công bố một chương trình hoán đổi có trị giá 500 tỷ nhân dân tệ để các quỹ đầu tư, công ty bảo hiểm và môi giới có thể dễ dàng tiếp cận nguồn vốn để mua cổ phiếu. Một chương trình khác có quy mô 300 tỷ nhân dân tệ vốn vay giá rẻ, để hỗ trợ các ngân hàng thương mại cấp vốn cho các tổ chức khác mua cổ phiếu và mua lại cổ phiếu.

Loạt biện pháp trên được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc đã thực hiện nhiều biện pháp kích thích kinh tế, bao gồm giảm lãi suất thế chấp và cắt giảm lãi suất chính sách chủ chốt; tuy nhiên nền kinh lớn thứ hai thế giới vẫn chưa có phục hồi rõ rệt về tăng trưởng do khủng hoảng bất động sản kéo dài, tiêu dùng trong nước vẫn ảm đạm và xung đột thương mại với phương Tây ngày càng gay gắt. Do đó, gói kích cầu còn được xem là một nỗ lực nhằm vực dậy niềm tin của giới đầu tư vào nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Ngay sau thông báo của Trung Quốc vè gói kích thích kinh tế, thị trường cổ phiếu và hàng hóa toàn cầu đã biến động mạnh.

Tại Trung Quốc, chỉ số chứng khoán quốc gia CSI 300 đã tăng 4,3% trong phiên thứ Ba (24/9) — mức tăng lớn nhất kể từ tháng 7 năm 2020.

Đồng tiền của quốc gia này, nhân dân tệ (CNH), đã giảm 0,6% — mức giảm lớn nhất kể từ khi đồng yên Nhật sụp đổ vào đầu tháng 8.

Tại Mỹ, cổ phiếu tăng, nhưng tác động lớn nhất được cảm nhận ở thị trường hàng hóa. Giá bạc kỳ hạn tương lai tăng vọt hơn 4,5% lên mức cao nhất trong hơn một thập kỷ. Giá đồng kỳ hạn tương lai — đã tăng trong chín phiên trước đó — ghi nhận phiên tăng thứ 10 liên tiếp lên mức cao nhất trong hai tháng.

Những lĩnh vực chịu tác động nhiều nhất bởi tình trạng kinh tế yếu kém ở Trung Quốc

Các nhà phân tích đặt câu hỏi về hiệu quả của gói kích thích kinh tế trên trong dài hạn, do nhu cầu tín dụng từ các doanh nghiệp và người tiêu dùng Trung Quốc đang trong tình trạng cực kỳ yếu.

Có 5 lĩnh vực được cho là tác động nhiều nhất bởi tình trạng kinh tế yếu kém ở Trung Quốc. Các nhà phân tich đang xem xét liệu những biện pháp kích thích mới có thể có ý nghĩa như thế nào đối với những lĩnh vực này.

Đồng nhân dân tệ của Trung Quốc trong tuần qua đã tăng lên mức cao nhất trong 16 tháng, trái ngược với thông lệ (là khi một chính phủ đưa ra các biện pháp kích thích kinh tế và giảm lãi suất thì đồng nội tệ của họ thường có xu hướng yếu đi).

Nhưng triển vọng thúc đẩy nền kinh tế khổng lồ của đất nước và các thị trường của nước này đủ để khiến mọi người đổ xô đến.

Các loại tiền tệ nhạy cảm với Trung Quốc như đồng euro (EUR), USD Úc (AUD) và đồng ringgit Malaysia (MYR) - đã tăng vọt lên mức cao nhất trong ba năm sau khi Bắc Kinh tung ra các biện pháp kích thích - đều có khả năng chiếm ưu thế so với đồng USD, vì các nhà đầu tư ưa chuộng các loại tiền tệ có tính chu kỳ hơn.

Nhưng theo một số nhà phân tích, "cặp tiền tệ phục hồi", đồng euro so với đồng USD Úc, có thể đóng vai trò là thước đo tốt hơn về mức độ thành công mà các nhà đầu tư tin tưởng vào những nỗ lực của Trung Quốc.

Tỷ giá Euro/USD Úc (EUR/AUD) hôm 24/9 tăng do kỳ vọng vào việc Úc thay đổi lãi suất – nhưng nhìn chung vẫn có xu hướn giảm (giảm 5,5% trong 7 tuần, so với mức tăng 1,6% của tỷ giá euro/USD và mức tăng 0,8% của tỷ giá euro/nhân dân tệ nội địa).

Trung Quốc đã trở thành động lực tăng trưởng cho các thị trường mới nổi gần xa, đặc biệt là thu hút hàng hóa và dầu xuất khẩu của họ trong thời kỳ nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới bùng nổ, nhất là khi kinh tế Trung Quốc có những cú hích.

Nhưng lần này có thể sẽ khác. "Trung Quốc vẫn chưa có biện pháp kích thích tài khóa lớn nào nhắm trực tiếp vào người tiêu dùng, đây vẫn là hạn chế chính", nhà phân tích Hasnain Malik của Tellimer cho biết. "Do đó, (gói) này một lần nữa không đạt được hiệu quả kích thích lan rộng để có thể làm thay đổi triển vọng nhu cầu hàng hóa toàn cầu".

Tuy nhiên, theo ông Charu Chanana, chiến lược gia của Saxo Markets ở Singapore, các nền kinh tế gần Trung Quốc về mặt địa lý và có quan hệ thương mại chặt chẽ với quốc gia này có thể cảm nhận được một số động lực - cũng như những nền kinh tế nắm giữ trái phiếu chính phủ Trung Quốc.

Biện pháp kích thích của Trung Quốc cũng đang diễn ra ngay sau đợt cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ - vốn thường là động thái hấp dẫn đối với các nền kinh tế mới nổi.

Cổ phiếu lĩnh vực khai khoáng trong thời gian gần đây bị suy giảm nhưng ngay sau khi Trung Quốc công bố gói kích thích đã lọt vào nhóm những cổ phiếu tăng giá mạnh nhất ở châu Âu và Úc, hứa hẹn sẽ tăng trưởng khả quan trong thời gian tới.

"Các biện pháp kích thích mới ở trung Quốc có thể hỗ trợ thị trường bất động sản nhiều hơn là lĩnh vực tiêu dùng hay hoạt động công nghiệp, do đó không có gì ngạc nhiên khi các cổ phiếu khai khoáng đang từ chỗ suy thoái lại chuyển sang hoạt động tốt hơn", Gerry Fowler, giám đốc chiến lược cổ phiếu châu Âu tại UBS cho biết.

Tuy nhiên, ông cảnh báo: "Vẫn phải xem liệu các biện pháp này có đủ để khơi dậy sự lạc quan ở khu vực tư nhân hay không. Lịch sử cho thấy các biện pháp tài khóa có hiệu quả hơn là các biện pháp tiền tệ".

Chỉ số cổ phiếu khai khoáng châu Âu (Stoxx 600 Basic Resources PR (SXPP) hôm 24/9 đã tăng 4,6%, mức tăng hàng ngày lớn nhất trong hai năm, trong khi cổ phiếu khai khoáng Úc tăng 2,8%, ghi nhận mức tăng hàng ngày lớn nhất trong một năm. Đáng chú ý là cả 2 chỉ số này đều chịu áp lực giảm trong những tháng gần đây.

Cổ phiếu của các nhà bán lẻ hàng xa xỉ châu Âu (hàng xa xỉ châu Âu đã từng được tầng lớp trung lưu thành thị Trung Quốc rất ưa chuộng) là một trong những nạn nhân rõ ràng nhất khi nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới sa sút.

Chỉ số cổ phiếu hàng xa xỉ châu Âu (STOXX Europe Luxury 10 index - .STXLUXP) đã giảm 4,2% trong năm nay, mặc dù chỉ số chứng khoán châu Âu STOXX 600 tăng 7,7%.

Tuy nhiên, chỉ số .STXLUXP hôm 24/9 đã tăng 3% nhờ các biện pháp kích thích mới của Trung Quốc, là mức tăng trong một ngày lớn nhất kể từ tháng 1/2024.

Các nhà phân tích tại RBC cho biết trong lĩnh vực xa xỉ, doanh thu của Swatch Group, Burberry và Richemont là những công ty chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ Trung Quốc. Tuy nhiên, cổ phiếu của họ đã tăng từ 2 đến 5% hôm 24/9.

Cổ phiếu Mỹ phản ứng ít hơn so với châu Âu, với chỉ S&P 500 giảm 0,1% hôm 24/9.

"Ngành xa xỉ của Mỹ ít phụ thuộc vào nhu cầu của Trung Quốc trong khi ở châu Âu, lĩnh vực này lại phụ thuộc khá nhiều", Andreas Bruckner, chiến lược gia cổ phiếu châu Âu tại Bank of America lưu ý.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn thứ hai của Đức sau Mỹ. Vì vậy nhiều công ty Đức đã chịu thiệt hại khi nhu cầu ô tô và máy móc xuất khẩu suy yếu trong khi sự cạnh tranh từ các đối thủ trong nước của Trung Quốc gia tăng.

Nếu các biện pháp mới của Trung Quốc giúp ổn định thị trường bất động sản, điều này sẽ có tác động tích cực, đặc biệt là đối với lĩnh vực hóa chất của Đức, Uwe Hohmann, chiến lược gia vốn chủ sở hữu tại Metzler Capital Markets cho biết.

Các nhà sản xuất ô tô Đức như Volkswagen và BMW và các nhà cung cấp phụ tùng ô tô nước này đang phải đối mặt với ngày càng nhiều vấn đề về cấu trúc do sự cạnh tranh với các đối thủ Trung Quốc trên thị trường Trung Quốc.