Sau 2 năm thực hiện biểu giá điện hiện hành, Bộ Công Thương nhận thấy việc điều chỉnh giá điện là cần thiết vì lý do: với những biến động của tình hình kinh tế thế giới và trong nước, những thay đổi gần đây trong hoạt động sản xuất kinh doanh của ngành điện, biểu giá điện hiện nay ở nước ta không còn phù hợp, không phản ánh đúng và đủ chi phí đầu vào của ngành điện cũng như không đáp ứng được khả năng trả nợ và vay vốn để đầu tư các công trình mới của các đơn vị điện lực; chưa có cơ chế điều hành giá điện hợp lý để đảm bảo giá điện từng khâu phản ánh đúng chi phí của khâu đó nhằm thực hiện được chính sách thu hút mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển điện; giá điện bán lẻ trung bình hiện nay của Việt Nam là thấp nhất trong các nước khu vực Đông Nam Á, thấp hơn so với giá phát điện của các nguồn điện mới, do đó làm cho việc đàm phán và ký kết các hợp đồng mua bán điện từ các nguồn điện mới gặp khó khăn và kéo dài, gây chậm trễ việc thực hiện đầu tư các công trình điện, làm ảnh hưởng tới việc đảm bảo an ninh cung cấp điện và việc đáp ứng nhu cầu điện đang tăng với tốc độ cao, dẫn đến tình trạng thiếu nguồn điện kéo dài phải cắt điện thường xuyên, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất, thu hút đầu tư, phát triển kinh tế và đời sống nhân dân; giá điện thấp không khuyến khích sử dụng tiết kiệm và hiệu quả.
Ngoài ra, phương pháp xây dựng và thực hiện giá điện hiện hành chưa theo cơ chế thị trường, chưa có cơ chế cho phép điều chỉnh định kỳ giá bán điện theo biến động của các yếu tố đầu vào hình thành giá mà được xây dựng và điều chỉnh theo lộ trình thời gian định sẵn.
Căn cứ đề cương được duyệt, đề án giá điện 2009-2012 do EVN lập đã đề xuất 3 phương án điều chỉnh giá bán điện tương ứng với các mức khác nhau của tốc độ tăng trưởng nhu cầu điện, nhu cầu vốn đầu tư, tỷ lệ điện cho sản xuất và truyền tải, giá nhiên liệu bình quân năm 2009 và các năm tiếp theo... với tỷ lệ điều chỉnh giá điện năm 2009 từ xấp xỉ 16% tới trên 20%.
Trên cơ sở các phương án giá điện đề xuất của EVN tại Đề án và Báo cáo của Tổ công tác liên ngành, Bộ Công Thương đã xem xét và đưa vào một số hiệu chỉnh phản ánh tình trạng suy giảm những tháng cuối năm 2008 và dự báo cho năm 2009 để tính toán lại giá bán điện bình quân giai đoạn 2009-2012. Kết quả giá bán điện bình quân năm 2009 sau khi hiệu chỉnh sẽ có mức tăng từ 8% đến xấp xỉ 10% so với năm 2008 tùy theo các mức khác nhau của giá nhiên liệu bình quân dự báo cho năm 2009. Từ đó Bộ Công Thương kiến nghị chỉ xem xét điều chỉnh giá bán điện bình quân năm 2009 ở mức dưới 10%, mức cụ thể tùy thuộc vào các phương án giá dầu và giá than cho điện sẽ được Chính phủ quyết định thực hiện.
Đề án giá điện 2009 đã được Bộ Công Thương trình Thủ tướng Chính phủ từ giữa tháng 12/2008. Hiện nay Bộ Tài chính đang thẩm định để báo cáo Chính phủ lấy ý kiến thẩm định của Bộ. Nếu đề án được thông qua, dự kiến biểu giá mới sẽ được áp dụng vào cuối quý 1 hoặc đầu quý 2/2009. Thời điểm cụ thể sẽ do Thủ tướng Chính phủ quyết định.
(TTTH)