(VINANET) – Vụ Ngoại thương Thái Lan (DTF) cho biết nước này đã xuất khẩu trên 4 triệu tấn gạo trong 8 tháng đầu năm 2013, với mức giá trung bình cao kỷ lục lịch sử 700 USD/tấn.

Doanh thu xuất khẩu gạo trong 8 tháng đạt 2,8 tỷ USD, nhờ giá xuất khẩu cao kỷ lục so với cùng kỳ những năm trước.

Tuy nhiên, dữ liệu cho thấy Thái Lan đã xuất khẩu khoảng 4,5 triệu tấn gạo trị giá khoảng 3,5 tỷ USDtrong 8 tháng đầu năm 2012 (với giá xuất khẩu trung bình khoảng 777 USD/tấn, theo tỷ giá hối đoái của thời gian đó).

Thái Lan đã xuất khẩu khoảng 8,34 triệu tấn gạo trị giá khoảng 4,7 tỷ USD trong cùng kỳ năm 2011 (với giá trung bình khoảng 565 USD/tấn, theo tỷ giá hối đoái lúc đó). Giá gạo tăng mạnh từ tháng 9/2011 do thực hiện chương trình trợ cấp gạo của chính phủ.
Chính phủ Thái Lan đặt mục tiêu 8,5 triệu tấn gạo xuất khẩu trong năm 2013, nhưng các nhà xuất khẩu cho rằng có khả năng chỉ xuất khẩu được dưới 6,5 triệu tấn do nhu cầu thấp và giá cao.

Đầu tháng 9, chính phủ Thái thông báo sẽ tiếp tục trả giá 15.000 baht (khoảng 465 USD)/tấn lúa mua trong vụ chính (10/2013 - 2/2014), nhưng giảm giá mua lúa từ vụ thứ hai (3/2014 - 9/2014 ) khoảng 13% xuống 13.000 baht (khoảng 405 USD)/tấn. Chính phủ cũng giảm trần lúa gạo mua mỗi hộ gia đình từ 500.000 baht (khoảng 15.550 USD) xuống 350.000 baht (khoảng 10.900 USD) cho vụ chính và 300.000 baht (khoảng 9.335 USD) cho vụ mùa thứ hai.

Điều này đã làm dấy lên sự phản đối trong dân chúng. Người trồng lúa ở Thái Lan đã bác bỏ quyết định của chính phủ về việc giảm giá mua và giới hạn số lượng mua lúa theo chương trình trợ cấp gạo 2013-2014, và yêu cầu chính phủ xem xét quyết định của mình sớm.

Người trồng lúa nói rằng mức giá thấp hơn cho vụ thứ 2 là không thể chấp nhận được. Thay vào đó, họ đề xuất một mức giá thống nhất là 14.000 baht (433 USD)/tấn đối với lúa cả 2 vụ. Theo Chủ tịch Hiệp hội Nông dân Thái Lan, mức trần gạo mua theo chương trình trợ cấp cũng cần được tăng lên đến 400.000 baht (khoảng 12.380 USD) cho cả cây trồng chính vụ và trái vụ. Nông dân đã đe dọa tổ chức biểu tình nếu chính phủ không chấp nhận yêu cầu của họ .

Mùa vụ mới của chương trình trợ cấp gạo của chính phủ sẽ bắt đầu vào ngày 01/10/2013. Chính phủ đã phê duyệt ngân sách 270 tỷ baht (khoảng 8,35 tỷ USD, theo tỷ giá hiện hành) cho chương trình mới, và dự kiến mua khoảng 16,5 triệu tấn gạo mùa 2013-2014 (10/2013-9/2014). Chính phủ đã chi khoảng 376 tỷ baht (khoảng 12,5 tỷ USD) để mua khoảng 21,7 triệu tấn lúa từ nông dân trong năm đầu tiên của chương trình trợ cấp gạo (tháng 5/2011-9/2012), và khoảng 410 tỷ baht (khoảng 13,6 tỷ USD) trong năm 2012-2013 .

(T.H – Oryza, Reuters)