Dù nhu cầu phân bón trong thời gian tới dự kiến tăng cao nhưng do chủ động được nguồn cung nên giá phân bón trong nước dự báo sẽ chỉ biến động tăng nhẹ.
Cầu phân bón tăng – cung đảm bảo
Bắt đầu từ cuối tháng 7/2014, nhu cầu phân bón tại các tỉnh phía Bắc bắt đầu tăng, nhưng do nguồn cung vẫn dồi dào nên giá ít biến động. Giá bán lẻ phân bón tại các địa phương hiện phổ biến ở mức: Ure 8.000-8.200 đ/kg (giảm 300 đ/kg so với tháng trước); kali 10.000-11.100 đ/kg; DAP 14.000 - 15.200 đ/kg; NPK từ 10.800-12.000 đ/kg.
Trong thời gian tới, nhu cầu phân bón sẽ tăng trên phạm vi cả nước do các tỉnh phía Nam vào chính vụ bón Thu Đông, các tỉnh miền Trung Tây Nguyên nhu cầu bón cây công nghiệp tăng, các tỉnh phía Bắc vẫn đang trong giai đoạn bón vụ Mùa. Dù vậy, nguồn cung phân bón sẽ không lo bị thiếu hụt. Trong 7 tháng đầu năm 2014, cả nước đã sản xuất được 1.239,6 nghìn tấn phân urê, tăng 2,6% so với cùng kỳ năm 2013; phân NPK khoảng 1.451,2 nghìn tấn tăng 1,4% so cùng kỳ.
Cuối tháng 6 vừa qua, 2 nhà máy sản xuất ure công suất lớn là Đạm Cà Mau (công suất 800.000 tấn/năm) và Đạm Ninh Bình (công suất 560.000 tấn/năm) đã ngừng sản xuất để bảo dưỡng. Tuy nhiên, hiện các nhà máy vẫn còn một khối lượng hàng tồn kho đáng kể để cung cấp cho thị trường. Theo thống kê, lượng tồn kho phân bón 7 tháng đầu năm nhìn chung đều giảm so với cùng kỳ năm trước: Phân lân giảm khoảng 16%; Đạm Ninh Bình giảm khoảng 10%; DAP giảm 46%; NPK giảm 22%; Đạm Hà Bắc lượng tồn kho tăng so với cùng kỳ năm trước. Tuy lượng tồn kho hầu hết giảm so với cùng kỳ năm 2013, nhưng nhìn chung vẫn ở mức cao, do vậy, nguồn cung phân bón cho sản xuất nông nghiệp vẫn được đảm bảo.
Ngoài nguồn cung phân bón từ sản xuất trong nước, giá phân bón nhập khẩu cũng ổn định. Nhu cầu nhập khẩu phân bón từ các nước sản xuất nông nghiệp như Mỹ, Ấn Độ, Bzazil đang trong giai đoạn cao, nhiều phiên đấu thầu được mở, giá một số loại phân bón trên thị trường châu Âu và Trung Đông có xu hướng tăng như DAP, Kali. Tuy nhiên, do nhiều nước vẫn kỳ vọng mua được mức giá thấp hơn nên nhiều phiên đấu thầu chưa có kết quả, giá một số loại phân bón như ure nhìn chung ổn định. Tại Trung Quốc, nhu cầu mua thấp, tồn kho cao nên giá phân bón đã giảm vào đầu tháng 7 sau đó tăng nhẹ trở lại. Bên cạnh đó, từ ngày 01/07/2014, Trung Quốc bắt đầu giảm thuế xuất khẩu phân bón ure (từ mức 40NDT/tấn + 15% xuống còn 40NDT/tấn) để đẩy mạnh xuất khẩu, giảm tồn kho nên lượng ure nhập khẩu tăng.
Đề xuất điều chỉnh tăng thuế nhập khẩu
Thời gian gần đây, vi phạm về phân bón giả, phân bón kém chất lượng vẫn diễn biến phức tạp, có xu hướng gia tăng. Các vụ vi phạm không chỉ nhỏ lẻ mà còn có những vụ vi phạm lớn trên nhiều địa bàn, gây thiệt hại cho nhà sản xuất, kinh doanh chân chính và người tiêu dùng, gây nhiều bức xúc trong xã hội. Trên địa bàn một số tỉnh duyên hải miền Trung như Bình Định, Phú Yên còn có tình trạng phân bón giả, kém chất lượng xuất hiện. Mặc dù các cơ quan chức năng đã tăng cường kiểm tra xử lý, song đến nay, vẫn còn hiện tượng lén lút kinh doanh phân bón kém chất lượng gây thiệt hại cho người sử dụng phân bón.
Để chủ động cho sản xuất trong nước cũng như tăng cường quản lý nhập khẩu phân bón biên mậu, Bộ Công Thương cho biết, sẽ xem xét hạn chế hoặc tạm dừng nhập khẩu biên mậu đối với các loại phân bón mà sản xuất trong nước đã đáp ứng đủ nhu cầu (như phân ure, phân NPK) qua các cửa khẩu phụ, lối mở biên giới theo từng thời điểm, phụ thuộc vào tình hình sản xuất và nhu cầu trong nước. Đối với các loại phân bón trong nước chưa sản xuất được hoặc đã sản xuất được nhưng chưa đáp ứng đủ nhu cầu, tiếp tục cho phép nhập khẩu theo từng lô hàng và có thời gian xác định để có thể kiểm soát được số lượng phân bón nhập khẩu biên mậu đảm bảo không ảnh hưởng tới cung cầu trong nước.
Nhằm tăng khả năng tiêu thụ phân bón sản xuất trong nước, khuyến khích sản xuất trong nước, hạn chế nhập khẩu (nhất là nhập khẩu từ Trung Quốc), Bộ Tài chính đã có văn bản xin ý kiến các Bộ, ngành liên quan giải quyết kiến nghị tăng thuế nhập khẩu phân ure, DAP, NPK của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam. Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh tăng thuế nhập khẩu phân ure, DAP từ 3% lên 6%.
Cục Hóa chất, Bộ Công Thương đã có ý kiến đồng thuận với đề xuất của Bộ Tài chính tăng thuế nhập khẩu phân ure, DAP từ 3% lên 6% nhằm khuyến khích sản xuất trong nước, hạn chế nhập khẩu (nhất là nhập khẩu từ Trung Quốc), tăng khả năng tiêu thụ phân bón sản xuất trong nước.
Nguồn: Báo Công thương