5 tháng đầu năm, xuất khẩu hồ tiêu tăng về lượng nhưng giảm về giá trịViệt Nam là quốc gia đứng đầu thế giới về xuất khẩu quếGiá tiêu hôm nay 01/12/2023: Tăng ngày thứ 4 liên tiếp, chạm ngưỡng 74.000 đồng/kg
Giá hồ tiêu tăng nóng cuối năm
Theo số liệu sơ bộ của Tổng cục Hải quan về tình hình xuất khẩu tiêu trong nửa đầu tháng 12/2023 đạt 10.069 tấn hồ tiêu các loại, với giá trị kim ngạch 37,80 triệu USD, lũy kế đến giữa tháng 12/2023 đạt 255.681 tấn, tăng 35,32% về lượng và tăng 0,72% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.
Giá tiêu xuất khẩu bình quân trong kỳ đạt 3.755 USD/tấn, giảm 2,19% so với giá xuất khẩu bình quân của tháng 11/2023.
Còn trong tháng 11/2023, Việt Nam đã xuất khẩu 20.238 tấn hồ tiêu với trị giá thu về 77,7 triệu USD, tăng 23,7% về lượng và tăng 28,4% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, đây đã là tháng thứ 4 liên tiếp xuất khẩu hồ tiêu tăng so với cùng kỳ cũng như năm 2021. Điều này cho thấy nhu cầu đang có sự cải thiện tích cực.
Trong khi đó, giá xuất khẩu bình quân hồ tiêu của Việt Nam trong tháng 11 đã tăng tháng thứ hai liên tiếp so với tháng trước, với mức tăng 1,8% lên 3.839 USD/tấn. Đồng thời so với cùng kỳ năm ngoái tăng 3,8%. Nhưng tính chung 11 tháng giá xuất khẩu bình quân hồ tiêu vẫn giảm 21,3% so với cùng kỳ năm 2022, đạt 3.392 USD/tấn.
Về thị trường, hiện hồ tiêu của Việt Nam có mặt tại hơn 120 quốc gia và vũng lãnh thổ. Trong đó, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất sau 11 tháng với khối lượng đạt 59.041 tấn, trị giá 134,7 triệu USD, so với cùng kỳ năm ngoái tăng 3,2 lần về lượng và 3,3 lần về trị giá. Thị trường này chiếm 24% tổng khối lượng hồ tiêu xuất khẩu của Việt Nam so với mức 8,8% của cùng kỳ.
Trong khi đó, lạm phát và lãi suất duy trì ở mức cao đã khiến cho các đơn hàng xuất khẩu sang thị trường Mỹ và nhiều thị trường tại châu Âu sụt giảm.
Tại thị trường trong nước, chỉ tính riêng trong nửa đầu tháng 12, giá tiêu đen nhân xô tại các tỉnh Tây Nguyên đã tăng 12-14% (8.500 – 10.000 đồng/kg) so với cuối tháng trước lên 79.500 – 82.000 đồng/kg, mức cao nhất ghi nhận được kể từ tháng 3/2022. Còn nếu tính từ đầu tháng 11 đến nay, giá tiêu đen trong nước đã tăng khoảng 20 – 22%.
Tiếp tục duy trì vị trí dẫn đầu xuất khẩu
Theo Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA), Việt Nam là một trong những nước sản xuất và xuất khẩu gia vị lớn trên thế giới, chiếm khoảng 11% thị phần toàn cầu năm 2022, trong đó đứng đầu về sản xuất và xuất khẩu hồ tiêu, quế.
Tuy nhiên, diện tích và sản lượng hồ tiêu ngày càng giảm, năm 2020 diện tích hơn 130.000 ha, năm 2023 chỉ còn 120.000 ha, sản lượng đạt 190.000 tấn. Hiện nay, lợi nhuận cây sầu riêng cao hơn 20 lần so với cây hồ tiêu.
Do đó, dự báo, hồ tiêu sẽ còn giảm diện tích do nông dân đang ồ ạt chặt hồ tiêu chuyển sang trồng sầu riêng có thể dẫn tới sản lượng Hồ tiêu Việt Nam năm 2024 sẽ giảm so với năm 2023.
Theo đánh giá chung của các doanh nghiệp, sản lượng tiêu niên vụ 2023 - 2024 dự kiến giảm 10 - 15% xuống 160.000-165.000 tấn do xu hướng chuyển sang trồng các loại cây ăn quả khác có hiệu quả kinh tế hơn.
Điển hình như tại tỉnh Đắc Lắk, một số doanh nghiệp cho biết diện tích chủ yếu tập trung Cư Kuin, Ea Hleo, Chư M’gar, Krong Năng người dân trồng trồng xen sầu riêng nhiều, do tiêu già, chết và dân không trồng thêm. Tại nhiều nơi, người dân đang lưỡng lự có nên chuyển sang trồng sầu riêng hoặc cà phê sau vụ thu hoạch 2024 .
Theo khảo sát của các doanh nghiệp hội viên VPSA, Đắk Lắk còn 30 - 70% diện tích tùy vùng. Tại Đắk Nông, tình hình vườn vẫn ổn, tuy nhiên diện tích bị thu hẹp, xen cà phê, sầu riêng nhiều.
Trước đó, VPSA nhận định nếu việc chặt tiêu để chuyển sang trồng cây ăn quả kéo dài thì có thể trong 3 năm tới nguồn cung sẽ thiếu hụt.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn tiếp tục duy trì vị thế là nước xuất khẩu hồ tiêu lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 60% thị phần. Bỏ xa quốc gia ở vị trí thứ 2 là Brazil 73.300 tấn, trị giá 227,7 triệu USD.
Đồng thời xét trong bối cảnh khó khăn chung của thị trường, Việt Nam là quốc gia duy nhất ghi nhận khối lượng xuất khẩu tăng trong khi các nước sản xuất hàng đầu khác như Brazil, Indonesia, Ấn Độ, Campuchia... đều sụt giảm.
Trong bối cảnh nhu cầu từ các thị trường lớn như Mỹ và EU đang có dấu hiệu phục hồi, giá tiêu trong nước và xuất khẩu liên tục tăng cao trở lại trong thời gian gần đây, hồ tiêu kỳ vọng sẽ sớm lấy lại vị thế ngành hàng xuất khẩu tỷ đô trong năm 2024.