Ông John Newphew, nhà sáng lập công ty Atlas Games tại Minnesota đã tin chắc mình sẽ lãi lớn từ một trò chơi cờ bàn (tabletop game) mới có tên Dice Miner. Tuy nhiên, việc nhập khẩu những bộ trò chơi này từ Trung Quốc hóa ra lại mang đến hệ lụy không ai ngời.
Ông Nephew đặt hàng một container 40 foot chứa đầy các bộ trò chơi Dice Miner từ Thượng Hải vào tháng 12 năm ngoái, dự kiến sẽ nhận được hàng sau 6 tuần.
Thay vào đó, các bộ trò chơi này mất gần 6 tháng để đến nơi - một ví dụ ngày càng phổ biến về việc tắc nghẽn chuỗi cung ứng đẩy lạm phát lên mức cao nhất trong hơn một thập kỷ.
Ông Nephew cho biết: "Hàng của chúng tôi được đặt chỗ trên 8 hãng tàu liên tiếp nhưng rồi đều bị hủy".
Lưu ý: Dữ liệu đã được hiệu chỉnh theo yếu tố mùa vụ, khác với dữ liệu chưa hiệu chỉnh mà Cục Thống kê Lao động Mỹ đã công bố.
Nhu cầu tăng vọt của người Mỹ cho đủ mọi loại hàng hóa, từ iPad đến ô tô dẫn đến sự gia tăng đột biến của các chuyến tàu chở hàng xuyên Thái Bình Dương, đẩy các chủ doanh nghiệp như ông Nephew vào thế khó.
Khi những bộ trò chơi mà ông Nephew đặt cuối cùng cũng đến Bờ Tây nước Mỹ, chúng được chuyển đến Minnesota bằng xe tải thay vì đường sắt. Dĩ nhiên điều này lại khiến chi phí tăng thêm. Phí vận chuyển tổng cộng là 12.000 USD, cao hơn ít nhất 50% so với dự trù ban đầu của ông Nephew.
Doanh nghiệp trên khắp nước Mỹ đang vật lộn với khó khăn tương tự trong việc lấy hàng.
Cảng Los Angeles vừa ghi nhận tháng bận rộn nhất trong lịch sử với việc xử lý hơn 1 triệu container trong tháng 5. Hơn một nửa trong số đó chứa hàng nhập khẩu từ châu Á.
Ông Gene Seroka, Giám đốc điều hành của cảng Los Angeles - cảng hàng hóa tấp nập nhất nước Mỹ cho biết: "Chúng tôi cảm nhận được nỗi khổ của nhà xuất khẩu và nhập khẩu. Tác động của tình trạng này đã gây tổn thương đáng kể cho những người đang cố gắng thực hiện công việc của họ trong chuỗi cung ứng".
Ông Seroka nói thêm: "Tuy nhiên việc này cũng chứng tỏ sức mạnh của người tiêu dùng Mỹ trong cơn lốc mua sắm mà đại dịch gây ra".
Khối lượng hàng hóa kỷ lục vượt quá khả năng xử lý của những người khuân vác, tài xế xe tải, nhà kho và đường sắt. Thuyền phải đợi đến 5 ngày chỉ để vào cảng và một container có thể mất thêm 10 ngày nữa để được xếp lên tàu hỏa, theo NPR.
Hàng hóa chất chồng khắp nơi khiến lạm phát càng trầm trọng - Ảnh 3.
Các tàu container neo đậu gần các Cảng Los Angeles và Cảng Long Beach vào tháng 2/2021. (Ảnh: Getty Images).
Tình hình tại Bờ Đông không đến nỗi bận rộn như Bờ Tây. Tuy nhiên, chi phí vận chuyển một container lạnh từ Italy đến New Jersey đã tăng lên 10.000 USD, gấp hơn hai lần so với trước đại dịch.
Ông Philip Marfuggi, CEO công ty pho mát Ambriola nói với NPR: "Tôi được báo rằng không có đủ container ở châu Âu và thuyền cũng kín chỗ".
Không những các chuyến hàng mất gấp đôi thời gian so với bình thường để đến nơi mà thời điểm giao hàng cũng trở nên khó lường.
"Hôm nọ công ty tôi được giao những 8 container. Bình thường thì sẽ là 2 container mỗi tuần. Giờ thì đột nhiên 8 container xuất hiện cùng một lúc".
Tất cả những sự kiện bất thường trên đều làm nảy sinh chi phí và gây ra cơn đau đầu cho những doanh nghiệp đã quen với hệ thống giao hàng tức thời (Just In Time).
Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell thừa nhận rằng "tác động của tắc nghẽn chuỗi cung ứng" lớn hơn dự kiến của ông và các đồng nghiệp, khiến Fed nâng dự báo lạm phát cho năm 2021 lên 3,4%. Nhưng ông tin rằng các trở ngại đối với hàng hóa sẽ không kéo dài vĩnh viễn.
Tuần trước, ông Powell nói với các phóng viên: "Giá cả đi lên rất nhanh chóng trong thời gian qua vì sự thiếu hụt, tắc nghẽn và những lý do tương tự. Đến một thời điểm nào đó, giá sẽ ngừng tăng và trong một số trường hợp giá thậm chí còn đi xuống".
Chính quyền Biden đã thành lập một tổ công tác chuyên trách để giải quyết những vấn đề thiếu hụt khẩn cấp nhất – ví dụ như chip máy tính – đồng thời tìm cách xây dựng mạng lưới vận chuyển bền vững hơn cho tương lai.
Tổng thống Joe Biden cầm một con chip. (Ảnh: Bloomberg).
Khi nỗi sợ về đại dịch được xoa dịu và người tiêu dùng có thể tiêu tiền vào du lịch và giải trí, nhu cầu cho hàng hóa được cho là sẽ suy giảm.
Nhưng tình trạng tắc nghẽn container có thể phải mất nhiều tháng trời để tháo gỡ. Với năm học mới và mùa mua sắm dịp lễ tới gần, Cảng Los Angeles nhiều khả năng sẽ cực kỳ bận rộn trong suốt mùa thu. Giám đốc Seroka cho rằng phải đến đầu năm sau khối lượng hàng vận chuyển mới giảm về mức bình thường.
Đây là tin xấu cho chủ doanh nghiệp. Ông Nephew than thở rằng có lẽ chỉ trong vài tuần nữa, phí vận chuyển hàng hóa sẽ còn lên cao hơn nhiều.