Ngành điều đang gặp khó khăn

Giá điều tươi hồi đầu năm tại khu vực Bình Phước, Đồng Nai từ 24.000-25.000 đồng/kg, nay giảm mạnh còn 20.000-22.000 đồng/kg

Tuy giá giảm mạnh nhưng các doanh nghiệp chế biến điều xuất khẩu lại không dám mua vào vì lo ngại các nhà nhập khẩu không nhập hàng và ép giá.

Tổng sản lượng điều thô năm nay có thể trên 500.000 tấn, tăng 15% so với vụ trước. Năng suất điều của Campuchia cũng tăng khoảng 10%-15%. Thông thường khi Việt Nam và Campuchia trúng mùa thì những nước trồng điều ở khu vực châu Phi cũng cho năng suất cao.

Ông Nguyễn Minh Họa - Giám đốc Công ty TNHH Bimico (Tây Ninh), Chủ nhiệm CLB Những nhà xuất khẩu hạt điều hàng đầu Việt Nam của Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) - cho biết mùa vụ điều năm nay của Việt Nam và Campuchia được mùa, năng suất cao hơn những năm trước, nhiều hộ năng suất 3-5 tấn/ha. Riêng tại Bình Phước có những hộ trồng điều đạt năng suất cao lên đến 7 tấn/ha.

Khi cung và cầu bằng nhau sẽ dẫn đến tình trạng nhà nhập khẩu không mua nhiều để dự trữ. Trong giai đoạn bão hòa thì việc tồn trữ dài hạn rất dễ gặp rủi ro. Điều này đồng nghĩa nhà nhập khẩu chỉ mua trước vài tháng thay vì dài hạn như trước. Lượng xuất bán quý III và VI năm ngoái tăng mạnh, đến nay vẫn còn hàng tồn chưa tiêu thụ hết nên các nhà nhập khẩu càng không mua vào, làm cho việc giao dịch hiện nay giảm đáng kể.

Ông Nguyễn Đức Thanh, Chủ tịch VINACAS, cho biết trong ngắn hạn từ tháng 4, 5, 6, nhu cầu sẽ không nhiều. Hiện nay, việc giao dịch khá trầm lắng, phụ thuộc người mua, dễ bị ép giá. Nhà nhập khẩu cần đến đâu mua đến đó bởi họ không vội mua hàng khi hàng hóa dồi dào. Điều nay khiến nước chế biến và xuất khẩu nhân điều lớn như Việt Nam rơi vào tình thế trở thành “cái kho” của các nhà nhập khẩu dự trữ không lãi.

Những bất lợi hiện nay đang rơi vào nhà sản xuất và chế biến, giá cả khó có khả năng tăng như thời điểm cuối năm ngoái. Ông Tạ Quang Huyên, Giám đốc Công ty Hoàng Sơn 1 (Bình Phước), cho biết thị trường điều thô, điều nhân chỉ ở mức giá trung bình. Điều năm nay trúng mùa, có khả năng tăng đến 25%, sản lượng có thể lên đến 550.000 tấn. Nguồn cung điều thô thế giới đang gia tăng nhanh, trong đó các nước châu Phi đều tăng diện tích như Bờ Biển Ngà trước đây chỉ 3 tỉnh có trồng thì nay tăng lên 9 tỉnh (sắp tới sẽ là 14 tỉnh).

Theo ông Huyên, kinh doanh an toàn nhất hiện nay là cố gắng giảm tồn kho cho đến tháng 10 (sau tháng 10 chỉ còn Trung Quốc ăn hàng). Hiện nay, điều mã 320 đứng giá 3 USD/pound nhưng không loại trừ khả năng cuối năm giá này sẽ rớt xuống còn 2 USD/pound. Còn theo ông Thanh, nếu đúng như nhận định trên thì đây sẽ là năm mà “quy luật” tăng giá vào cuối năm bị thay đổi, bởi giảm giá là xu thế.

Như vậy, việc sản xuất kinh doanh năm nay với ngành điều rất khó khăn. Thị trường lớn của ngành chế biến nhân điều Việt Nam là Mỹ, các nước châu Âu và Úc. Trong khi thị trường Trung Quốc bị “ba búa”: Sau tết tiêu thụ điều nhân chậm lại nên giá giảm làm không ít doanh nghiệp lo lắng, hiện nay có doanh nghiệp chào bán 7 USD/kg nhưng không ai mua. Kế đến là việc phá giá đồng nhân dân tệ và thứ ba là giá vận chuyển tăng đột ngột khi kiểm soát gắt việc vận chuyển quá tải. Những điều này tác động làm thị trường điều nhân của Trung Quốc bị chựng lại.

Quý I, mặt hàng nhân điều xuất khẩu tăng 19,11% về lượng và 21,6% về giá trị, tương đương 51.000 tấn điều nhân và kim ngạch đạt 319 triệu USD. Hiệp hội Điều Việt Nam dự báo xuất khẩu điều nhân cả năm 2014 đạt khoảng 180.000 tấn, giá trị kim ngạch 1,8 tỉ USD. Cùng với dầu vỏ hạt điều và sản phẩm chế biến sâu, có thể xuất khẩu được khoảng 2,2 tỉ USD.