Thái lan đã chấp nhận đề nghị của Philippine là hoãn thời hạn giảm thuế nhập khẩu gạo, song đổi lại yêu cầu Manila tăng cường nhập khẩu gạo từ Băngkốc. Tuy nhiên, Philippe vẫn muốn tiếp tục bảo vệ người trồng lúa của mình.

Sau các cuộc hội đàm ngày 24/10 bên lề Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 15 tại Chaam - Hua Hin, Thái Lan, Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Porntiva Nakasai cho biết hai bên sẽ tiếp tục đàm phán về vấn đề này trong tháng tới. Ông Nakasai khẳng định hai bên cam kết sớm tìm được giải pháp cho vấn đề quan trọng này trên tinh thần hợp tác.

Theo Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN, từ ngày 1/1/2010, các mức thuế của Philippines áp đối với gạo nhập khẩu sẽ giảm từ 40% hiện nay xuống còn 20%.

Tuy nhiên, Manila lập luận rằng gạo là hàng hóa được phân loại kỹ lưỡng nên nước này có thể áp mức thuế nhập khẩu 35%. Bù lại, Philippines sẽ trao cho Thái Lan hạn ngạch gạo miễn thuế mỗi năm là 50.000 tấn.

Phía Thái Lan đánh giá mức thuế trên vẫn quá cao, trong khi Malaysia và Indonesia đều đã nhất trí cắt giảm thuế từ 40% hiện nay xuống chỉ còn 20 - 25% vào hai mốc năm 2010 và  2015.

Ngoài đề xuất giảm thuế nhập khẩu, Thái Lan cũng yêu cầu Philippines nâng hạn ngạch gạo nhập khẩu miễn thuế lên 360.000 tấn/năm.

Philippines là nước nhập khẩu gạo lớn nhất khu vực trong khi Thái Lan là nhà xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, mỗi năm xuất khẩu khoảng 8,5 - 10 triệu tấn gạo.

Năm 2008, Thái Lan xuất khẩu 10 triệu tấn gạo, trong đó có khoảng 599.000 tấn là xuất sang Philippines. Trong 8 tháng đầu năm nay, Manila đã nhập 116.322 tấn gạo của Thái Lan, chủ yếu là gạo chất lượng cao.

Những đợt thiên tai gần đây đã gây thiệt hại nặng nề cho ngành nông nghiệp Philippines, khiến quốc gia 98 triệu dân này phải tăng lượng gạo nhập khẩu.

Ngày 4/11/2009, Philippine sẽ đấu thầu mua 250.000 tấn gạo trắng hạt dài, kỳ hạn giao quý I/2010.

Năm nay, Philippine đã nhập khẩu tổng cộng 1,775 triệu tấn gạo, trong đó 1,5 triệu tấn mua dưới hình thức hợp đồng liên Chính phủ kỷ với Việt Nam. Năm 2008, lúc đỉnh cao của khủng hoảng lương thực, Philippine đã mua kỷ lục 2,3 triệu tấn gạo.

Nguồn: Vinanet