Trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát, Trung Quốc đã tăng cường xuất khẩu gạo sang Châu Phi, sau khi vượt qua Ấn Độ trở thành nhà cung cấp chính ở một số thị trường Bắc phi. Tuy nhiên, Bắc Kinh đã không thể duy trì lượng gạo xuất khẩu do lũ lụt lớn ở nước này làm giảm sản lượng.
Mặc dù việc gạo giá rẻ của Trung Quốc được nhập khẩu vào Châu Phi đã gây ra một số khó khăn cho các nhà xuất khẩu Ấn Độ, song báo chí quốc tế đưa tin, trên thực tế, động thái đó là nhằm giải phóng lượng gạo cũ trong kho dự trữ. Theo đó, cơ quan quốc doanh Trung Quốc, COFCO, đã ráo riết tìm kiếm các thị trường mới ở Châu Phi để “thanh lý các kho dự trữ gạo cũ, ước tính khoảng 3-4 triệu tấn”.
Kể từ năm 2020, xuất khẩu gạo của Trung Quốc hầu như không thay đổi trong khi nhập khẩu gạo vào nước này tăng mạnh. Điều đó đã giúp các nhà xuất khẩu Ấn Độ lấy lại vị thế đã mất.
"Ấn Độ là nhà cung cấp gạo phi-Basmati chủ chốt ở châu Phi, một thị trường vốn nhạy cảm về giá. Giá của chúng tôi không chỉ phù hợp với khách hàng châu Phi mà còn phù hợp với các quốc gia khác", giám đốc điều hành Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo toàn Ấn, Vinod Kaul, cho biết. Theo ông, Guinea, Cote D Ivoire, Somalia là một số trong những quốc gia nhập khẩu gạo chủ yếu từ Ấn Độ.
Theo Africa Business Pages, châu lục Đen chiếm 20-30% tổng lượng gạo nhập khẩu trên toàn cầu. Sự phát triển nhanh chóng của châu Phi trong lĩnh vực kinh doanh thương mại gạo quốc tế chủ yếu do các nước châu Phi cận Sahara sử dụng gạo làm lương thực chủ chốt.
Sự phụ thuộc của châu Phi vào Ấn Độ về nguồn cung cấp gạo thậm chí có thể tăng lên trong những năm tới, đặc biệt khi nguồn cung từ các nước xuất khẩu gạo khác như Thái Lan và Việt Nam đã bị ảnh hưởng đáng kể.
Một bài báo đăng trên Business Wire vào tháng 7/2021 cho biết sự bùng phát Covid-19 đã tác động nghiêm trọng đến sản xuất và thương mại một só mặt hàng trên toàn cầu, đặc biệt là ở Châu Phi. Ngân hàng Thế giới lưu ý rằng tác động của Covid-19 đã dẫn đến việc tình trạng mất an ninh lương thực toàn cầu gia tăng nghiêm trọng và lan rộng, ảnh hưởng đến các hộ gia đình dễ bị tổn thương ở hầu hết các quốc gia, với tác động dự kiến sẽ tiếp tục đến năm 2022.
“Trong những trường hợp như vậy, giá cả đóng vai trò quan trọng và giá gạo Ấn Độ tiếp tục thấp hơn các xuất xứ khác”, ông Kaul nói.
Trung tâm nghiên cứu nông nghiệp Châu Phi cho biết nhu cầu gạo ở châu Phi cận Sahara đang tăng hơn 6% mỗi năm - nhanh hơn bất kỳ loại lương thực nào khác do sự gia tăng dân số, đô thị hóa và những thay đổi về sở thích của người tiêu dùng.