Theo Financial Times, giá cà phê toàn cầu đã tăng vọt lên mức cao kỷ lục do điều kiện thời tiết bất lợi ccho mùa màng. Điều này đẩy chi phí của người tiêu dùng tăng cao và buộc các nhà rang xay phải bổ sung thêm những loại cà phê có chi phí thấp hơn vào hỗn hợp của họ.
Giá cà phê robusta và arabica đều tăng mạnh trong những tháng gần đây. Giá cà phê robusta kỳ hạn tại London đạt mức kỷ lục 4.971 USD/tấn trong tuần này, trong khi giá cà phê arabica kỳ hạn giao dịch tại New York tăng lên 2,49 USD/pound, gần mức cao nhất trong nhiều thập kỷ. Cà phê robusta thường được dùng trong sản xuất cà phê hoà tan, trong khi đó, giá cà phê arabica thường được dùng trong sản xuất hạt rang xay.
Diễn biến giá cà phê robusta và arabica trên sàn London và New York (Đơn vị: USD/tấn, nguồn LSEG, Financial Times)
Ông Steve Butler, đồng sáng lập của ChAI, một công ty dự báo giá hàng hóa sử dụng trí tuệ nhân tạo, cho biết: “Giá có thể chưa đạt được đến đỉnh điểm”. Ông cho rằng đà tăng giá cà phê vừa qua đã thu hút các nhà đầu cơ. Họ có thể tiếp tục đặt cược rằng giá cà phê sẽ còn tăng trong thời gian tới.
Một đợt rét đậm gần đây ở Brazil, quốc gia chiếm khoảng 1/3 sản lượng cà phê thế giới với 70% trong số đó là cà phê arabica – đã làm dấy lên lo ngại về tình trạng thiếu nguồn cung. Trong khi đó, tình hình hạn hán ở Brazil, nước sản xuất cà phê robusta lớn nhất thế giới, đẩy nguồn cung cà phê toàn cầu rơi vào tình trạng thiếu hụt năm thứ 4 liên tiếp.
Chi phí vận chuyển tăng cũng đang gây áp lực lên thị trường. Các cuộc tấn công của phiến quân Houthi ở Biển Đỏ kể từ tháng 11/2023 đã buộc các tàu đi lại giữa châu Á và châu Âu phải đi tuyến đường dài hơn quanh Mũi Hảo Vọng thay vì đi qua Kênh đào Suez.
“Các nhà rang xay đang phải chịu sức ép rất lớn”, ông Anna Manz, giám đốc tài chính của Nestlé, đã nói với các nhà đầu tư vào tháng 7 rằng “chi phí đầu vào từ cả cà phê và ca cao sẽ gây áp lực lên tỷ suất lợi nhuận của gã khổng lồ thực phẩm trong 6 tháng tới”.
Những chi phí này cũng đang được chuyển sang người tiêu dùng. Ở Italy, những người yêu cà phê giờ đây không thể thưởng thức một ly espresso với giá 1 euro nữa. Kể từ năm 2021 đến nay giá thức uống này đã tăng 15% lên 1,2 euro, theo dữ liệu từ công ty hàng tiêu dùng Assoutenti.
Người tiêu dùng cũng có thể nhận thấy sự thay đổi về khẩu vị. Khi giá cà phê arabica cao, từ giữa năm 2021 đến đầu năm 2023 và nguồn cung cà phê robusta dồi dào, các nhà rang xay bắt đầu bổ sung thêm loại cà phê rẻ hơn vào hỗn hợp của họ, ông Charles Hart, nhà phân tích hàng hóa cấp cao tại BMI, cho biết. Tồn kho tại Việt Nam và Brazil giảm và do đó tạo cơ sở cho việc tăng giá cà phê vào năm 2024.
Hiện nay, đối mặt với chi phí của hai loại cà phê đều leo thang, các nhà rang xay đang cố gắng bảo vệ tỷ suất lợi nhuận đang giảm dần của mình bằng cách tìm nguồn cung ứng cà phê arabica từ các nhà sản xuất rẻ hơn, chủ yếu là Brazil, và bằng cách thêm nhiều loại hạt có giá thấp hơn vào hỗn hợp cà phê rang xay.
Ông Judy Ganes, một nhà phân tích cà phê kỳ cựu cho biết: “Thông thường, sự chênh lệch giữa cà phê arabica của New York và cà phê robusta của London chỉ hẹp khi giá thấp. Bây giờ, với giá cao, các nhà rang xay đang kết hợp nhiều loại cà phê chất lượng thấp hơn, chủ yếu từ Brazil”.