Thuốc lá thế hệ mới bao gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đều có chứa các thành phần hoá chất rất độc hại cho sức khỏe. Khói thuốc lá thế hệ mới có chứa các chất gây ung thư, làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, ung thư thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày… ở người sử dụng.
Chính sự nguy hại này, đến nay đã có 39 quốc gia đã cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử và 21 quốc gia cấm thuốc lá nung nóng. Trong đó, trong khu vực ASEAN đã có 5 quốc gia cấm cả thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng bao gồm Brunei, Campuchia, Lào, Singapore và Thái Lan. Việc cấm các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới (gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng) được coi như là một biện pháp ngăn ngừa giúp bảo vệ sức khỏe của người dân trước những tác hại đã biết của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và ngăn chặn ngăn sự gia tăng trong giới trẻ.
Trước thực trạng ngày càng nhiều đối tượng thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, cùng nhiều dạng thuốc lá thế hệ mới khác nhau. Nhiều chuyên gia cho rằng, Việt Nam nên học tập kinh nghiệm quốc tế, sớm ban hành chính sách, quy định về các sản phẩm này tại Việt Nam. Việc cho phép thêm thuốc lá điện tử lưu hành là đi ngược lại các nguyên tắc giảm cung, giảm cầu của Công ước khung về kiểm soát thuốc lá, Chiến lược quốc gia về Phòng chống tác hại của thuốc lá và Luật phòng chống tác hại của thuốc lá. Do vậy, Việt Nam cần thực hiện các biện pháp kiểm soát thị trường, và hơn hết cần sớm ban hành chính sách cấm triệt để lưu hành thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá nung nóng tại Việt Nam.
Trong một thông cáo mới đây của Bộ Y tế, với quan điểm, định hướng đề xuất chính sách là bảo vệ sức khỏe người dân trên các lợi ích kinh tế, dựa trên căn cứ khoa học, điều kiện thực tiễn của Việt Nam, không thí điểm các sản phẩm có hại cho sức khỏe. Bộ Y tế cũng đề nghị cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới vì các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới (bao gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng) đều là các sản phẩm có hại cho sức khỏe. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng làm tăng tỉ lệ sử dụng thuốc lá, đặc biệt là trẻ em, thanh thiếu niên, phụ nữ và trẻ em gái, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của thanh thiếu niên nên Nhà nước cần phải bảo vệ giới trẻ.
Việc cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới là phù hợp với xu hướng các nước trong khu vực và trên thế giới và khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới và điều kiện của Việt Nam, WHO khuyến cáo các quốc gia thành viên ngăn chặn việc bắt đầu sử dụng thuốc lá thế hệ mới ngay hôm nay.
Liên minh phòng chống tác hại thuốc lá khu vực Đông Nam Á (SEATCA) trong một báo cáo mới đây cũng đã khuyến nghị các chính phủ nên cấm các sản phẩm thuốc lá mới (gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng) như một biện pháp phòng ngừa. Bởi thực tế, các sản phẩm thuốc lá mới này gây hại và gây nghiện, rủi ro, hậu quả lâu dài của các sản phẩm này vẫn chưa được tìm hiểu đầy đủ, và những sản phẩm này có thể đảo lộn nỗ lực kiểm soát thuốc lá trong nhiều thập kỷ bằng cách tạo ra một thế hệ người nghiện nicotin mới. Nếu cách tiếp cận này được áp dụng đối với thuốc lá trước khi được phổ biến rộng rãi, hàng triệu sinh mạng và hàng nghìn tỷ đô la đã có thể được cứu khỏi đại dịch thuốc lá.
Năm 2024, bằng việc chọn thông điệp "Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá" làm chủ đề cho Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5, WHO kêu gọi: “Cần hành động mạnh mẽ để ngăn chặn khả năng tiếp cận sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, đặc biệt là trong thanh thiếu niên, để bảo vệ thế hệ trẻ khỏi tác hại của các sản phẩm độc hại này, đồng thời bảo vệ sức khoẻ cho người dân”.