Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, tháng 4/2022, Việt Nam xuất khẩu 234.988 tấn sắn và các sản phẩm từ sắn, kim ngạch 105,02 triệu USD, giá trung bình 446,9 USD/tấn, tăng 9,7% về lượng, tăng 30,5% về kim ngạch và tăng 19% về giá so với tháng 4/2021.
Tính chung 4 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu sắn và các sản phẩm từ sắn đạt 1,19 triệu tấn, kim ngạch 517,18 triệu USD, giá trung bình 434,1 USD/tấn, tăng 0,05% về lượng, tăng 16,5% về kim ngạch và tăng 16,4% về giá so với cùng kỳ năm 2021.
Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc 1,09 triệu tấn sắn và các sản phẩm từ sắn, kim ngạch 473,31 triệu USD, giá trung bình 434,2 USD/tấn, giảm 1,9% về lượng nhưng tăng 14,8% về kim ngạch và tăng 17% về giá so với cùng kỳ năm 2021; chiếm 91,5% trong tổng khối lượng và tổng kim ngạch xuất khẩu sắn và các sản phẩm từ sắn của cả nước. Ngoài ra, Việt Nam chỉ xuất khẩu
khối lượng nhỏ sang các thị trường như Hàn Quốc, Đông Nam Á, Đài Loan, Nhật Bản. Tình trạng phụ thuộc gần như hoàn toàn vào thị trường Trung Quốc dẫn đến sự bị động, thiếu bền vững. Bên cạnh đó, thị trường tiêu thụ sắn và sản phẩm từ sắn của Việt Nam có nhiều khâu trung gian, chi phí logistics của Việt Nam cao nên tính cạnh tranh quốc gia thấp; hiện phải canh tranh gay gắt về thị trường xuất khẩu từ các nước Thái Lan, Campuchia, Lào.
Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dự báo, năm 2022, Trung Quốc sẽ có nhu cầu nhập khẩu sắn lớn hơn nữa và sẽ nhập khẩu nhiều hơn sắn và các sản phẩm từ sắn của Việt Nam do điều kiện địa lý thuận lợi. Tuy nhiên, xuất khẩu sắn và các sản phẩm từ sắn sang Trung Quốc sắp tới sẽ gặp nhiều khó khăn vì hàng loạt quy định, tiêu chuẩn mới được Tổng cục Hải quan Trung Quốc ban hành và áp dụng từ đầu năm 2022. Hiện nay, ngành sắn Việt Nam vẫn chưa tận dụng được các cơ hội để mở rộng thị trường xuất khẩu sang các nước, các khu vực có ký Hiệp định thương mại tự do (FTA).
Theo Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), tinh bột sắn là sản phẩm được cấp hạn ngạch miễn thuế quan đứng thứ hai sau lúa gạo. Trong khi đó, thuế xuất khẩu tinh bột sắn ngoài hạn ngạch là 166 EUR/tấn; sắn củ tươi, sắn đông lạnh cắt lát hoặc không ngoài hạn ngạch tính thuế là 9,5 EUR/kg.
Hiện nay, một số doanh nghiệp thành viên của Hiệp hội Sắn Việt Nam đã đưa sản phẩm tới một số thị trường khác ngoài Trung Quốc như: Belarus, Nga, Nhật Bản, Đài Loan, Indonesia, Philippines, Trung Đông và châu Phi thông qua tận dụng các FTA. Bộ NN&PTNT cùng các cơ quan chức năng, Hiệp hội Sắn Việt Nam cũng đang nghiên cứu để nâng cao chất lượng sắn xuất khẩu sang các thị trường khác, đặc biệt là thị trường EU nhiều tiềm năng.
Xuất khẩu sắn và các sản phẩm từ sắn 4 tháng đầu năm 2022
(Tính toán từ số liệu công bố ngày 12/5/2022 của TCHQ)