Năm 2024, kim ngạch thương mại song phương dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng ổn định, với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Chile bao gồm dệt may, giày dép, nông sản (như cà phê, hạt tiêu, và gạo), điện tử và linh kiện. Ngược lại, Chile xuất khẩu sang Việt Nam các mặt hàng chủ yếu như trái cây (nhất là nho, táo), hải sản, rượu vang và nguyên liệu thô.
Trong bối cảnh toàn cầu hoá và các hiệp định thương mại đa phương như Hiệp định CPTPP, cả Việt Nam và Chile đều đã gia tăng sự tương tác và hợp tác không chỉ trong lĩnh vực thương mại hàng hóa mà còn trong các lĩnh vực như đầu tư, công nghệ và năng lượng tái tạo. Các doanh nghiệp của cả hai nước đang tìm kiếm cơ hội mới để thâm nhập vào thị trường của nhau, tận dụng các chính sách ưu đãi thuế quan và giảm rào cản thương mại.
Chính phủ của cả hai nước cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy môi trường kinh doanh thuận lợi, với các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy sự minh bạch và nâng cao hiệu quả của các quy trình thương mại. Trong năm 2024, dự kiến sẽ có nhiều đoàn doanh nghiệp từ Việt Nam sang Chile và ngược lại, nhằm tìm kiếm đối tác, mở rộng thị trường và thúc đẩy các dự án hợp tác song phương. Sự phát triển của thương mại song phương không chỉ góp phần vào tăng trưởng kinh tế của cả hai quốc gia mà còn củng cố quan hệ ngoại giao, văn hóa và xã hội giữa Việt Nam và Chile, tạo nên nền tảng vững chắc cho hợp tác trong tương lai.
Tổng kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam –Chile giai đoạn 2020-2023
Đơn vị tính: Tỷ USD
Nguồn: Tổng cục Hải quan
Theo số liệu thống kê từ ITC, trong 6 tháng đầu năm 2024, Việt Nam là nguồn cung hàng hoá lớn thứ 12 của Chile, chiếm tỷ trọng 1,59% trong tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Chile, cải thiện hơn so với mức tỷ trọng 1,38% của cùng kỳ năm 2023. Đứng đầu trong danh sách này là các thị trường: Trung Quốc, Hoa Kỳ, Brazil, Argentina, Đức, Nhật Bản…
Các thị trường nhập khẩu hàng hóa lớn nhất của Chile trong 6 tháng đầu năm 2024 (Việt Nam xếp thứ 12)
Đơn vị tính: %
Nguồn: Trademap.org
Trong khi đó, theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, tổng kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam và Chile năm 2023 đạt 1,57 tỷ USD, giảm 27,18% so với năm 2022. Trong đó, xuất khẩu đạt 1,2 tỷ USD, giảm 30,68% so với năm 2022; nhập khẩu đạt 375,2 triệu USD, giảm 13,24% so với năm 2022.
Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Chile trong giai đoạn 2013 – 2023
Đơn vị tính: Tỷ USD, %
Nguồn: Tổng cục Hải quan
Trong năm 2023, kim ngạch xuất khẩu sang Chile đạt 1,2 tỷ USD, chiếm 0,34% tỷ trọng trên tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam. Trong đó đứng đầu là những nhóm hàng như: điện thoại các loại và linh kiện (494,81 triệu USD); hàng hóa khác (130,52 triệu USD); máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác (128,1 triệu USD); giày dép các loại (123,9 triệu USD); máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện (109,65 triệu USD)…
Tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang Chile hàng tháng năm 2024
Đơn vị tính: Triệu USD, %
Nguồn: Tổng cục Hải quan
Riêng trong tháng 7/2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của nước ta sang Chile đạt 73,31 triệu USD, tăng 21,52% so với tháng trước đó nhưng giảm 31,31% so với cùng tháng năm trước. Lũy kế 7 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sang Chile đạt 749,78 triệu USD, tăng 11,77% so với cùng kỳ năm trước.
Kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng của Việt Nam sang Chile trong 7 tháng đầu năm 2024
Nguồn: Tổng cục Hải quan
Trong 7 tháng qua, điện thoại các loại và linh kiện là mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu sang Chile lớn nhất, với kim ngạch đạt 283,04 triệu USD, giảm 5,49% so với cùng kỳ năm 2023, chiếm 37,75% tỷ trọng trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của nước ta sang Chile.
Bên cạnh đó, mặt hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng là mặt hàng có tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ trong 7 tháng đầu năm 2024, với mức tăng trưởng đạt 332,23% so với cùng kỳ, tương đương trị giá xuất khẩu đạt 133,88 triệu USD, chiếm tỷ trọng 17,86% trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của nước ta sang Chile.
Ở chiều ngược lại, trong năm 2023, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam từ Chile đạt 375,2 triệu USD, giảm 13,24% so với năm trước. Trong đó, các nhóm hàng nhập khẩu chủ lực gồm: hàng thủy sản (117,21 triệu USD); hàng hóa khác (69,96 triệu USD); gỗ và sản phẩm gỗ (63,5 triệu USD); kim loại thường khác (63,48 triệu USD)…
Trong tháng 7/2024, Việt Nam đã nhập khẩu từ Chile tổng 25,36 triệu USD, tăng 4,74% so với tháng trước đó và giảm 1,07% so với cùng tháng năm trước. Lũy kế 7 tháng đầu năm 2024, Việt Nam nhập khẩu từ Chile tổng 192,21 triệu USD, giảm 21,4% so với cùng kỳ 2023. Trong đó, thủy sản các loại là mặt hàng dẫn đầu về kim ngạch nhập khẩu của nước ta từ Chile trong 7 tháng đầu năm với trị giá nhập khẩu trong tháng 7/2024 đạt 9,49 triệu USD, giảm 19,28% so với tháng trước và giảm 7,4% so với cùng tháng năm trước; trị giá nhập khẩu mặt hàng này trong 7 tháng đầu năm 2024 đạt 63,36 triệu USD, giảm 26,55% so với cùng kỳ năm trước, chiếm tỷ trọng 32,96% trong tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của nước ta từ Chile.
Kim ngạch nhập khẩu một số mặt hàng của Việt Nam từ Chile trong 7 tháng đầu năm 2024
Nguồn: Tổng cục Hải quan
Đối với các cơ quan quản lý nhà nước, để đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Chile, các cơ quan quản lý nhà nước cần triển khai một loạt giải pháp đồng bộ và hiệu quả, tập trung vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam, tối ưu hóa môi trường pháp lý và mở rộng các cơ hội tiếp cận thị trường. Trước hết, cần đẩy mạnh công tác nghiên cứu thị trường, cung cấp thông tin chi tiết và kịp thời về nhu cầu, xu hướng tiêu dùng cũng như các yêu cầu chất lượng của thị trường Chile. Các cơ quan quản lý cần hỗ trợ doanh nghiệp trong việc hiểu rõ các quy định pháp luật, tiêu chuẩn kỹ thuật, và các rào cản phi thuế quan của Chile, đồng thời tổ chức các chương trình đào tạo, tập huấn giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực xuất khẩu, đặc biệt là khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng và an toàn thực phẩm.
Bên cạnh đó, cần thúc đẩy việc ký kết và triển khai hiệu quả các hiệp định thương mại song phương và đa phương, đặc biệt là việc tận dụng tối đa các ưu đãi từ Hiệp định Thương mại Tự do (FTA). Các cơ quan quản lý cần tăng cường đối thoại và hợp tác với phía Chile để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thủ tục hải quan, thuế quan và các rào cản kỹ thuật, tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường này.
Việc xúc tiến thương mại cũng cần được chú trọng thông qua các hoạt động quảng bá, triển lãm, hội chợ quốc tế tại Chile, nhằm giới thiệu các sản phẩm chủ lực của Việt Nam và xây dựng hình ảnh thương hiệu quốc gia. Các cơ quan quản lý nhà nước cần phối hợp chặt chẽ với các đại sứ quán, thương vụ và các tổ chức xúc tiến thương mại tại Chile để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam trong việc thiết lập mạng lưới phân phối, tìm kiếm đối tác, và mở rộng kênh tiêu thụ.
Ngoài ra, cần đẩy mạnh cải cách hành chính, giảm thiểu các thủ tục không cần thiết, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực xuất khẩu. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi, khuyến khích các doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, mở rộng sản xuất và xuất khẩu sang Chile. Chính phủ cũng cần có chính sách hỗ trợ tài chính, tín dụng ưu đãi, đặc biệt cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhằm giúp họ vượt qua những khó khăn về vốn, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng tiếp cận thị trường quốc tế.
Cuối cùng, việc xây dựng và triển khai các chiến lược xuất khẩu dài hạn, dựa trên cơ sở nghiên cứu kỹ lưỡng và sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý, cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế, sẽ là nền tảng vững chắc để Việt Nam khai thác tối đa tiềm năng từ thị trường Chile, thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa, và đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế quốc gia.
Đối với các doanh nghiệp, để đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Chile, các doanh nghiệp cần thực hiện một loạt giải pháp chiến lược nhằm tối ưu hóa năng lực cạnh tranh và tận dụng hiệu quả các cơ hội thị trường. Trước hết, doanh nghiệp cần đầu tư vào việc nghiên cứu và hiểu rõ thị trường Chile, bao gồm việc nắm bắt xu hướng tiêu dùng, thị hiếu khách hàng, cũng như các quy định về tiêu chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm và môi trường mà Chile đặt ra. Điều này giúp doanh nghiệp có thể điều chỉnh sản phẩm phù hợp, đáp ứng được yêu cầu của thị trường, từ đó gia tăng khả năng thâm nhập và phát triển bền vững tại Chile.
Tiếp theo, việc nâng cao chất lượng sản phẩm và áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế là yếu tố then chốt. Doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ sản xuất, nâng cấp dây chuyền, cải tiến quy trình quản lý chất lượng theo các chuẩn mực quốc tế như ISO, HACCP hay GlobalGAP, nhằm đảm bảo sản phẩm đáp ứng tốt các yêu cầu khắt khe của thị trường Chile. Đồng thời, việc xây dựng và phát triển thương hiệu là vô cùng quan trọng. Doanh nghiệp cần tạo dựng hình ảnh sản phẩm chất lượng cao, gắn liền với thương hiệu Việt Nam, thông qua việc tham gia các hội chợ thương mại, triển lãm quốc tế tại Chile, cũng như hợp tác với các đối tác địa phương để mở rộng kênh phân phối.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần chủ động trong việc tìm kiếm đối tác, thiết lập mối quan hệ kinh doanh lâu dài với các nhà phân phối, nhà nhập khẩu tại Chile. Việc xây dựng một mạng lưới đối tác tin cậy không chỉ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng thị trường. Để làm được điều này, doanh nghiệp cần chú trọng đến việc đào tạo đội ngũ nhân viên có kỹ năng, kiến thức về xuất khẩu, đồng thời tăng cường khả năng giao tiếp và hiểu biết về văn hóa kinh doanh của Chile, giúp quá trình đàm phán và hợp tác trở nên suôn sẻ và hiệu quả hơn.
Ngoài ra, doanh nghiệp cần tận dụng tối đa các ưu đãi từ Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) giữa Việt Nam và Chile. Để làm được điều này, doanh nghiệp cần nắm vững các quy định về xuất xứ hàng hóa, thủ tục hải quan, cũng như các chính sách thuế quan liên quan, từ đó giảm thiểu chi phí và tăng cường lợi thế cạnh tranh. Việc hợp tác chặt chẽ với các tổ chức xúc tiến thương mại, các đại sứ quán và thương vụ Việt Nam tại Chile cũng là một giải pháp quan trọng, giúp doanh nghiệp cập nhật thông tin thị trường, tìm kiếm cơ hội mới và hỗ trợ trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh.
Cuối cùng, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược xuất khẩu dài hạn, không chỉ tập trung vào việc tăng trưởng doanh số mà còn chú trọng đến sự bền vững và ổn định. Điều này bao gồm việc đa dạng hóa danh mục sản phẩm, mở rộng thị trường sang các khu vực khác tại Chile, và không ngừng đổi mới để đáp ứng những thay đổi trong nhu cầu của người tiêu dùng. Bằng cách thực hiện đồng bộ các giải pháp trên, doanh nghiệp Việt Nam sẽ có thể không chỉ đẩy mạnh xuất khẩu sang Chile mà còn xây dựng được một nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững tại thị trường này.
Ảnh: Tạp chí Quản lý thị trường
Về định hướng thúc đẩy quan hệ thương mại giữa hai nước trong thời gian tới: Trong phiên họp lần V Hội đồng Thương mại tự do Việt Nam – Chile đã được tổ chức dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long và Thứ trưởng phụ trách Ngoại thương, Bộ Ngoại giao Chile Claudia Sanhueza vào tháng 6/2024 vừa qua, đại diện hai nước đã cùng thảo luận những nội dung cần triển khai trong giai đoạn tới để tiếp tục thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư song phương.
Tại Phiên họp hai bên đã tiến hành rà soát tình hình thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Chile trong thời gian qua cũng như cập nhật tình hình trao đổi thương mại giữa hai nước. Về thương mại, quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Chile đã và đang có những bước phát triển hết sức tốt đẹp.
Tại Việt Nam, các doanh nghiệp đang tận dụng rất hiệu quả ưu đãi của FTA Việt Nam - Chile. Hiện Chile đang là một trong những thị trường đứng đầu về tỷ lệ tận dụng ưu đãi với tỷ lệ sử dụng C/O mẫu VC.
Đối với Tiểu ban Thương mại hàng hoá, hai bên đã trao đổi các nội dung kỹ thuật về biểu thuế, xuất xứ hàng hóa, xem xét khả năng triển khai áp dụng chứng nhận xuất xứ điện tử để đơn giản hoá quy trình, thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hai nước trong hoạt động xuất nhập khẩu nhằm tận dụng hiệu quả các ưu đãi của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Chile.
Đối với Tiểu ban An toàn thực phẩm và Kiểm dịch động thực vật, hai bên trao đổi thông tin về quy trình, thủ tục nhập khẩu một số mặt hàng nông sản như các sản phẩm thị bò, thịt lợn, quả kiwi của Chile. Theo đó, hai bên trao đổi kế hoạch triển khai kiểm tra các cơ sở chăn nuôi bò và lợn của Chile trong năm 2024 cũng như kết quả đánh giá nguy cơ dịch hại đối với quả kiwi để tiến hành các bước tiếp theo trong thời gian sớm nhất.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long và Thứ trưởng Claudia Sanhueza đánh giá cao những kết quả trao đổi và thoả thuận đạt được của các Tiểu ban, đồng thời đề nghị hai bên tiếp tục chủ động đề xuất các biện pháp giải quyết những vướng mắc trong thực thi Hiệp định và thúc đẩy triển khai các cam kết trong thời gian tới.