Một số cơ quan Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài như Pakixtan, Singapore… đã đăng tải thông tin cảnh báo về việc doanh nghiệp Việt Nam không được thanh toán tiền hàng khi chấp nhận phương thức thanh toán D/A, D/P, đặc biệt là giao dịch với những đối tác mới. Tuy nhiên một số doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam do không kịp thời nắm bắt những cảnh báo này để phòng tránh những rủi ro tương tự trong giao dịch với đối tác nước ngoài nên vẫn tiếp tục mắc phải.
Theo Bộ Công Thương, tại thị trường Hà Lan, một số công ty Việt Nam ký hợp đồng xuất khẩu cá ba sa cho Công ty Hoogland xxx; và công ty xxx Procurement xxx, theo phương thức D/A, D/P nhưng không nhận được thanh toán tiền hàng.
Người giao dịch với phía Việt Nam là giám đốc công ty Hoogland xxxx, nhưng khi ký hợp đồng thì phía nước ngoài ký với tư cách pháp nhân là công ty xxx Procurement xxx.
Trong khi đó, qua thông tin tại cơ sở dữ liệu của Phòng Thương mại Hà Lan cho thấy: Công ty Hoogland xxx là của 1 người, trụ sở công ty cũng là nhà riêng. Công ty xxx Procurement xxx có gốc là công ty của một nước Châu Phi, đăng ký kinh doanh tại Hà Lan, điện thoại của công ty này luôn để ở chế độ voice box.
Trong 1 trường hợp khác, công ty Hà Lan thông qua một môi giới Trung Quốc giao dịch ký hợp đồng nhập khẩu cá từ công ty Việt Nam. Về diễn biến vụ việc cũng tương tự như trường hợp trên. Trường hợp này cả môi giới Trung Quốc và công ty Việt Nam không hiểu rõ đối tác, chưa nhận được tiền hàng, mặc dù đã gửi thư, gọi điện thoại nhiều lần.
Trong cả hai trường hợp trên, phía công ty Việt Nam tin tưởng vào sự giới thiệu từ đối tác nước ngoài, từ đó chấp nhận phương thức thanh toán D/A, không tìm hiểu kỹ thông tin về khách hàng mới giao dịch (như yêu cầu cung cấp đăng ký kinh doanh và các thông tin liên quan...), ký ngay hợp đồng số lượng lớn. Trong khi đó, phía nước ngoài đã có nhiều kinh nghiệm, thậm chí biết được tâm lý của doanh nghiệp Việt Nam ngại kiện tụng và không muốn thuê luật sư.
Trong thực tế, công ty Việt Nam cũng không chú ý là giao dịch với một người nhưng khi ký hợp đồng lại với một tư cách pháp nhân khác mà mình không rõ, đến khi tranh chấp xảy ra, thì đối tác nước ngoài chỉ nhận là đại lý vì thực tế đứng tên ký hợp đồng lại là một công ty khác mà công ty này có điện thoại luôn để ở chế độ voicebox, rất khó khăn cho doanh nghiệp Việt Nam trong việc liên hệ để đòi tiền hàng.
Theo Thương vụ Việt Nam tại Hà Lan, đối với các trường hợp trên, việc đòi tiền hàng chỉ có thể thực hiện thông qua luật sư để tiến hành các thủ tục gây sức ép hoặc khởi kiện tại tòa án Hà Lan.
Mặt hàng thủy sản là hàng có trị giá cao, một container có thể trị giá gần 100.000 USD, hơn nữa lại là hàng thực phẩm, do vậy đối tượng lừa đảo nước ngoài thường tập trung vào mặt hàng này; hoặc khách hàng có thiện ý không tốt sẽ hay vin vào vấn đề chất lượng hàng hóa để trì hoãn hoặc từ chối thanh toán.
Thương vụ Việt Nam tại các nước cho rằng, đối với khách hàng mới quen hoặc mới giao dịch, doanh nghiệp cần yêu cầu phía đối tác cung cấp thông tin về đăng ký kinh doanh và sau đó tra cứu thông tin trước khi tiến hành thương thảo, sử dụng phương thức thanh toán chặt chẽ nhằm đảm bảo thu hồi tiền hàng.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần lưu ý, không phải đối tác nước ngoài có tư cách pháp nhân là có thể yên tâm ký hợp đồng, mà cần chú ý tới khả năng chuyên doanh, số lượng nhân viên, tình hình tài chính, các điều khỏan hợp đồng mà khách hàng đưa ra… Và đặc biệt chú ý người hoặc công ty giao dịch và người/công ty đứng ra ký kết hợp đồng bởi có khi những đối tác này chỉ nhận tư cách là đại lý, lúc ký hợp đồng lại lấy danh nghĩa 1 công ty khác.
(VOV)