Covid-19 đã “hạ gục” kinh tế Thái Lan như thế nào?

Thái Lan có thể sẽ trở thành nền kinh tế “đuối” nhất ở khu vực Đông Nam Á trong năm nay, khi giới chuyên gia liên tục cắt giảm dự báo tăng trưởng của nước này trong bối cảnh số ca nhiễm mới Covid-19 tăng mạnh.

Dịch bệnh đang làm gia tăng căng thẳng chính trị ở Thái Lan, đồng thời làm tan biến hy vọng về một sự hồi sinh sớm của ngành du lịch.

Một cuộc khảo sát với sự tham gia của 36 nhà kinh tế học do hãng tin Bloomberg thực hiện đã đưa ra mức dự báo tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Thái Lan năm nay là 1,8%. Đây là một mức tăng quá yếu xét tới việc nền kinh tế này đã sụt giảm 6,1% trong năm ngoái – mức giảm sâu nhất trong hơn 2 thập kỷ.

Hồi tháng 4, Bộ Tài chính Thái Lan dự báo mức tăng trưởng 2,3% cho năm nay. Tuy nhiên, dự báo này nhiều khả năng sẽ bị cắt giảm trong lần cập nhật tiếp theo.

Bùng lên từ tháng 4, đợt dịch Covid hiện nay ở Thái Lan vẫn diễn biến phức tạp, với số ca nhiễm mới và số ca tử vong không ngừng lập kỷ lục. Điều này khiến một số chuyên gia kinh tế cho rằng nền kinh tế Thái Lan có thể rơi vào một cuộc suy thoái kỹ thuật trong nửa sau của năm nay, thậm chí là năm suy thoái thứ hai liên tiếp – điều mà quốc gia này chưa từng phải trải qua kể từ cuộc khủng hoảng tài chính châu Á cách đây 2 thập niên.

“Chúng tôi nhận thấy Thái Lan sẽ là một nền kinh tế bị tụt lại trong khu vực, với dự báo tăng trưởng GDP thấp nhất trong khối ASEAN cả trong 2021 và 2022”, chuyên gia kinh tế Charnon Boonnuch thuộc Nomura Holdings nhận định. “Dự báo của chúng tôi cho thấy sản lượng kinh tế của Thái Lan phải đến quý 3/2022 mới có thể quay lại mức trước đại dịch, muộn nhất trong ASEAN, và điều này phản ánh phần nào mức độ phụ thuộc cao của nền kinh tế nước này vào du khách nước ngoài”.

Tốc độ tăng trưởng GDP năm 2020 và dự báo cho năm 2021, 2022 của 6 nền kinh tế lớn nhất trong ASEAN.

Bangkok và 12 tỉnh thành khác, chiếm hơn một nửa nền kinh tế Thái Lan, đã bị phong toả và giới nghiêm từ tuần trước, khi biến chủng Delta của Covid-19 đe doạ nhấn chìm hệ thống y tế công của quốc gia gần 70 triệu dân. Ngân hàng Trung ương Thái Lan (BOT) nói rằng đợt dịch này có thể cuốn phăng tới 2 điểm phần trăm trong tốc độ tăng trưởng GDP năm nay, nếu các biện pháp đang triển khai không thể kiềm chế được sự lây lan của virus và dịch tiếp tục kéo dài cho tới hết năm nay.

Chuyên gia kinh tế Tamara Mast Henderson của Bloomberg nhận định trong một báo cáo: “Tình hình dịch Covid xấu đi ở Thái Lan có thể đầy nền kinh tế vào một cuộc suy thoái hai đáy (double-dip recession) trong quý 3 năm nay, cũng như một năm suy giảm thứ hai liên tiếp trong 2021. Các số liệu kinh tế cho thấy đà hồi phục của kinh tế Thái Lan không ngừng suy yếu. Chúng tôi nhận thấy khả năng cao kinh tế Thái Lan sẽ giảm sâu hơn trong năm 2021, thay vì tăng trưởng 2,3% như dự báo chúng tôi đưa ra trước đây”.

Ngày 28/7, Thái Lan ghi nhận 16.533 ca nhiễm mới Covid, con số hàng ngày cao nhất kể từ khi đại dịch bắt đầu, nâng tổng số ca nhiễm lên 543.361 ca. Khoảng 95% tổng số ca nhiễm của Thái Lan là của đợt dịch đang diễn ra. Theo dự báo của Bộ Y tế Thái Lan, đợt dịch này sẽ bắt đầu xuống thang từ khoảng tháng 10.

Đến nay, Thái Lan đã tiêm được khoảng 16 triệu mũi vaccine Covid-19, đủ để bao trùm 11% dân số - theo dữ liệu của Bloomberg Covid-19 Vaccine Tracker. Trước đây cho rằng Thái Lan sẽ đạt được miễn dịch cộng đồng trong nửa sau của năm 2022, BOT giờ đây cho rằng mục tiêu đó phải sau năm 2022 mới có thể đạt được.

“Đang có nhiều ý kiến cho rằng nền kinh tế Thái Lan sẽ lại suy giảm trong năm nay”, Giám đốc điều hành Maria Lapiz của Maybank Kim Eng Securities Thailand nhận định. “Không có lý do gì để lạc quan vào lúc này”.

Tệ hơn nữa, khủng hoảng kinh tế và y tế của Thái Lan diễn ra đồng thời với bất ổn chính trị. Phong trào ủng hộ dân chủ ở nước này đã quay trở lại các đường phố ở Bangkok sau 6 tháng im ắng. Từ hôm 24/6, hầu như ngày nào cũng có các cuộc tụ tập do các nhóm khác nhau tổ chức.

“Chúng tôi đang ở trong một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng và hệ thống y tế của chúng tôi gần sập rồi”, chuyên gia kinh tế trưởng Burin Adulwattana của Bangkok Bank Pcl phát biểu. “Chương trình hỗ trợ là không đủ. Ngày càng có nhiều người mất niềm tin vào Chính phủ, khiến một số người chọn xuống đường biểu tình. Điều này làm suy yếu sự ổn định của Chính phủ và khiến niềm tin giảm sâu hơn”.

Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-Ocha muốn đón thêm du khách nước ngoài từ tháng 10, nhưng số ca nhiễm lại đang tăng ở Phukhet – đảo du lịch từ tháng 7 đã áp dụng chương trình không cần cách ly sau khi nhập cảnh đối với du khách nước ngoài đã tiêm vaccine. Thực tế này đe doạ mục tiêu “giải cứu” du lịch – ngành đóng góp 1/5 GDP của Thái Lan trước khi xảy ra đại dịch và sử dụng khoảng 20% số lao động ở nước này.

Số ca nhiễm mới Covid-19 hàng tuần ở Thái Lan.

Năm ngoái, Chính phủ Thái Lan triển khai chương trình cho vay 1 nghìn tỷ Baht, tương đương 30,4 tỷ USD, để giúp người dân và doanh nghiệp vượt qua đại dịch. Năm nay, chương trình này được bổ sung thêm 500 tỷ Baht nữa. Vào giữa tháng 7, nội các Thái Lan phê chuẩn ngân sách bổ sung 30 tỷ Baht để hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động bị ảnh hưởng bởi những biện pháp hạn chế mới nhất.

Hai “đầu tàu” còn lại của kinh tế Thái Lan là chi tiêu chính phủ và xuất khẩu cũng đang đối mặt nhiều bấp bênh. Xuất khẩu tháng 6 của nước này tăng 43,8% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng mạnh nhất 11 năm, phù hợp với sự hồi phục của nhu cầu toàn cầu. Tuy nhiên, “đầu tàu” tăng trưởng này có thể rơi vào thế rủi ro nếu chiến dịch tiêm chủng tiếp tục diễn ra với tốc độ chậm chạp.

“Rất khó để bấu víu vào hy vọng rằng nền kinh tế sẽ mở cửa trở lại vào tháng 10”, bà Lapiz nói. “Và cũng không rõ liệu sự mở cửa trở lại này, nếu diễn ra như mong đợi, có mang lại khác biệt gì lớn hay không”.

Đồng Baht Thái Lan – từng là một trong những đồng tiền mạnh nhất ở châu Á trước đại dịch – đã trở thành đồng tiền mất giá mạnh nhất khu vực do ảnh hưởng tiêu cực mà Covid-19 gây ra đối với nền kinh tế nước này.

Theo dữ liệu từ Refinitiv, từ đầu năm đến đầu tuần này, đồng Baht đã mất giá 10% so với USD, so với mức giảm 7% của đồng Yên Nhật, 5% của Ringgit Malaysia, và 4,43% của Đôla Australia.