Sáu trong số các ngân hàng trung ương trên thế giới đã giữ mức lãi suất âm, đáng chú ý nhất của Ngân hàng Nhật Bản và Ngân hàng Trung ương châu Âu và chiếm khoảng một phần tư của nền kinh tế thế giới bởi tỷ lệ lãi suất hiện nay đang ở mức ít hơn không.

 Họ đã đạt được điều này bằng cách cắt giảm lãi suất huy động vào lãnh thổ âm, từ âm năm điểm cơ bản tại Hungary đến âm 125 điểm cơ bản ở Thụy Điển - thực chất là "thuế" trên tiền gửi.

 "Mặc dù, kinh nghiệm với lãi suất danh nghĩa âm là có hạn, chúng tôi tạm kết luận rằng tổng thể, chúng giúp cung cấp kích thích tiền tệ bổ sung và điều kiện tài chính dễ dàng hơn, mà hỗ trợ nhu cầu và giá ổn định," Jose Vinals cố vấn  tài chính và giám đốc của tiền tệ và thị trường vốn đã viết trong một bài nghiên cứu.

 Báo cáo này được công bố trước cuộc họp của Quỹ Tiền tệ Quốc tế trong tuần tới tại Washington.

 Lãi suất âm lần đầu tiên được áp dụng ở Thụy Điển, Đan Mạch và Thụy Sĩ trong một nỗ lực để ngăn chặn tăng giá tiền tệ so với đồng euro và Ngân hàng Trung ương Hungary cũng đã tham gia lãi suất âm.

 Các nhà phê bình cho rằng việc di chuyển đến mức âm, đặc biệt là ở Nhật Bản, các ngân hàng trung ương đã thất bại trong việc kích thích tăng trưởng hoặc lạm phát chuyển sang xu hướng tăng lên, là dấu hiệu của sự thất vọng. Điều cần thiết là tăng chi tiêu chính phủ thay vì nới lỏng chính sách tiền tệ hơn nữa.

 Ngoài ra, họ tính rằng hành động này có thể gây tổn hại nền kinh tế bằng cách bơm bong bóng trên thị trường tài chính và hạn chế lợi nhuận ngân hàng.

 IMF cho rằng bằng chứng cho đến nay cho thấy tỷ lệ lãi suất âm đã khuyến khích các nhà đầu tư thoát khỏi rủi ro trái phiếu chính phủ thấp và giảm chi phí vay cho các công ty.

 Đối với ngân hàng, là bức tranh hỗn hợp, nhưng IMF cho rằng, trong nhiều trường hợp lãi suất cho vay giảm kể từ khi các ngân hàng trung ương đưa ra lãi suất âm,  mặc dù hạn chế lãi ròng.

 Tuy nhiên, IMF cảnh báo có giới hạn đối với hiệu quả của tỷ lệ lãi suất âm. Nếu giữ lãi suất âm  quá lâu, thanh toán tiền mặt sẽ tăng lên, làm xói mòn hiệu quả chính sách.

 Theo ước tính, các điểm tới hạn cho sự di chuyển thành tiền sẽ đến từ 75 đến 200 điểm cơ bản.

 Trong dài hạn, lãi suất âm có thể làm suy yếu khả năng tồn tại của các công ty bảo hiểm nhân thọ, tiền lương hưu và tiền tiết kiệm, IMF đã cảnh báo, và họ cũng có thể khuyến khích rủi ro cao và thị trường tài chính bong bóng tăng.

Nguồn: Phòng Thông tin kinh tế quốc tế -VITIC/Reuters