Xuất khẩu thủy sản - đà tăng ngày một cao

Là một trong những doanh nghiệp xuất khẩu tôm lớn, theo ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta (FMC), trong tháng 4/2022, hoạt động của công ty duy trì nhịp độ, với các kết quả thực hiện đều tăng. Trong đó, tôm thành phẩm chế biến được 1.742 tấn; nông sản thành phẩm 233 tấn, tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ năm trước. Theo lãnh đạo FMC, nguồn nguyên liệu phục vụ cho sản xuất hàng xuất khẩu của công ty luôn đảm bảo, với kết quả khá. Với việc hoàn tất và thả nuôi vụ 2 ở khu đất mới 52 hecta, chắc chắn sẽ tạo nguồn nguyên liệu dồi đào, thực hiện các đơn hàng xuất khẩu cuối năm. "Từ tháng 5/2022, hoạt động sẽ khởi sắc rõ nét, nhất là mảng nông sản tới thời điểm giao hàng hàng loạt và tôm từ trại nuôi sẽ tập trung thu hoạch, sản lượng tôm chế biến và tiêu thụ cũng hứa hẹn tăng mạnh"- lãnh đạo công ty khẳng định.

Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản trong 4 tháng đầu năm tăng trưởng ấn tượng, trong đó, tháng 4/2022, kim ngạch XK mang về trên 1 tỷ USD, tăng hơn 41% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, hai mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực có mức tăng trưởng cao. Theo phân tích của bà Lê Hằng, Phó Giám đốc Trung tâm VASEP.PRO, XK cá tra tăng gấp hơn 2 lần với doanh thu 297 triệu USD. Nhờ đó, tính luỹ kế 4 tháng đầu năm 2022, ngành cá tra thu về nguồn ngoại tệ trên 950 triệu USD, tăng 94%. Mặt hàng tôm vẫn duy trì được đà XK tăng trưởng cao, với mức 35% trong tháng 4, đạt 406 triệu USD, đưa kim ngạch tôm 4 tháng đầu năm nay lên 1,36 tỷ USD, tăng 41,5% so với cùng kỳ năm 2021.

Trọng lực chính vẫn nằm ở 2 thị trường Trung Quốc và Mỹ, chiếm tỷ trọng lần lượt là 32% và 24,5%. Cả hai thị trường đều ghi nhận tăng trưởng 3 con số trong 4 tháng đầu năm nay: Thị trường Trung Quốc tăng 161%, đạt 306 triệu USD; thị trường Mỹ tăng 128%, đạt hơn 232 triệu USD. Sau 2 năm kiềm chế vì dịch Covid -19, nhu cầu tại các thị trường hồi phục và bùng phát mạnh, nguồn cung tại các thị trường không đủ đáp ứng, lạm phát giá gia tăng. Xung đột giữa Nga và Ukraine càng làm cho nguồn cung thuỷ sản toàn cầu thêm bất ổn, nhất là các sản phẩm cá thịt trắng. Các doanh nghiệp thuỷ sản Việt Nam đã "chớp" được những cơ hội vàng để gia tăng XK và chốt được những hợp đồng giá cao hơn nhiều so với năm 2021.

Tại thị trường Mỹ, XK tôm, cá tra và các mặt hàng chủ lực khác đều ghi nhận tăng trưởng cao vọt so với năm trước, nhất là mặt hàng cá tra. Sản lượng cá da trơn của Mỹ giảm, lạm phát cao, thuế chống bán phá giá giai đoạn này đang có lợi cho nhiều doanh nghiệp cá tra; cùng với đó số lượng doanh nghiệp cá tra được phép XK sang Mỹ tăng, giá XK cá tra trung bình sang Mỹ đạt đỉnh… Đó là 5 yếu tố chính khiến cho XK cá tra sang Mỹ 4 tháng đầu năm tăng cao. Tổng trị giá XK thuỷ sản sang Mỹ trong tháng 4 tăng khoảng 79% đạt trên 266 triệu USD. Tính đến hết tháng 4, XK thuỷ sản sang Mỹ thu về 842 triệu USD, tăng 74% so với cùng kỳ năm 2021.

Hiện nay, tình trạng lạm phát kỷ lục đang diễn ra ở Mỹ do chuỗi cung ứng đứt gãy và tác động của khủng hoảng Ukraine, giá cả tăng chóng mặt, nhu cầu nhu yếu phẩm thiết yếu, trong đó có thực phẩm, thủy sản tăng mạnh nên sắp tới là cơ hội tốt cho các doanh nghiệp XK cá tra đông lạnh sang thị trường này. VASEP dự báo, trong quý 2/2022, xuất khẩu thủy sản đặc biệt là cá tra sang các thị trường lớn tiếp tục giữ mức tăng trưởng cao, nhất là châu Âu khi nhu cầu tiêu thụ gia tăng do giá cá tra cạnh tranh và có thể lấp khoảng trống ở một số phân khúc với sản phẩm cá thịt trắng như cá tuyết, cá minh thái bị thiếu hụt nguồn cung từ Nga.

Kết quả XK thuỷ sản trong 4 tháng đầu năm nay gần chạm mốc 3,6 tỷ USD, đây là kết quả tăng trưởng cao nhất trong những năm gần đây. Ngoài thị trường Mỹ và Trung Quốc có kim ngạch XK thủy sản tăng ấn tượng, XK thủy sản sang EU, Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều thị trường khác trong 4 tháng đầu năm đều ghi nhận tăng trưởng 2 con số. Tuy nhiên, Mỹ và Trung Quốc sẽ tiếp tục chiếm trọng lực chính, quyết định tốc độ tăng trưởng của XK thuỷ sản Việt Nam trong những tháng tới. Dự báo XK thuỷ sản quý 2 sẽ đạt 2,8 – 3 tỷ USD, tăng khoảng 36-38% so với cùng kỳ năm 2021.

Theo bà Lê Hằng, việc Trung Quốc kiên định với chính sách "Zero Covid", tăng cường kiểm dịch với thủy sản đông lạnh là khó khăn chung của tất cả thị trường xuất khẩu thủy sản, không riêng Việt Nam. Tuy nhiên, việc phong tỏa, kiểm dịch ở Trung Quốc cũng không ảnh hưởng nhiều đến việc xuất khẩu thủy sản vì các doanh nghiệp đã quen và thích nghi với điều này trong hai năm qua. XK thuỷ sản sang Trung Quốc trong tháng 4 tăng gấp hơn 2 lần đạt 216 triệu USD. Luỹ kế tới hết tháng 4/2022, XK thuỷ sản sang thị trường này ước đạt 578 triệu USD, tăng 94% so với cùng kỳ năm trước. Riêng mặt hàng cá tra chiếm 53% XK thuỷ sản sang thị trường này.

Theo ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, trong những tháng đầu năm nay xuất khẩu thủy sản bật tăng mạnh, đây là tín hiệu đáng mừng. Với đà tăng trưởng này, các doanh nghiệp hoàn toàn có thể tự tin sẽ đạt mục tiêu xuất khẩu thủy sản 9 tỷ USD trong năm 2022. Tuy nhiên, đối với mặt hàng cá tra, trong bối cảnh thị trường biến đổi liên tục với nhiều ẩn số và sự cạnh tranh gay gắt thì người nuôi cá cần phải liên kết với doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu để nắm nhu cầu của thị trường, truy suất nguồn gốc. Cả chuỗi ngành hàng phải liên kết, ứng dụng khoa học công nghệ nhằm giảm giá thành, nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm trên trường quốc tế.