Triển vọng sản lượng gạo thế giới niên vụ 2020/21 sát mức cao nhất trong lịch sử

Diện tích thu hoạch lúa toàn cầu năm 2020/21 dự báo là 162, triệu tấn, tăng 1,9 triệu ha so với vụ 2019/20, nhưng thấp hơn mức cao kỷ lục 163,4 triệu ha của năm 2016/17.

Dự kiến trong niên vụ 2020/21, diện tích thu hoạch sẽ tăng (so với năm trước) ở Brazil, Myanmar, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan và Mỹ, trong đó ở Ấn Độ và Thái Lan sẽ tăng mạnh. Trái lại, diện tích ở Philippines và Việt Nam dự báo sẽ giảm, trong đó của Việt Nam dự báo giảm năm thứ 4 liên tiếp, theo chủ trương chuyển đổi một số diện tích trồng lúa sang những cây trồng khác cho hiệu quả cao hơn.

Về thương mại, dự báo Argentina, Australia, Bangladesh, Myanmar, Campuchia, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Hàn Quốc, Pakistan, Thái Lan và Mỹ sẽ tăng xuất khẩu gạo trong năm 2020/21 so với năm trước đó, trong đó của Mỹ sẽ tăng 1,3 triệu tấn, phần lớn là do diện tích được mở rộng; của Thái Lan sẽ tăng 0,95 triệu tấn so với năm 2019/20, cũng chủ yếu do diện tích trồng tăng lên. Ngược lại, Afghanistan, Brazil, Colombia, Guinea, Iraq, Madagascar, Philippines, Sri Lanka và Việt Nam dự kiến sẽ giảm sản lượng trong năm 2020/21, với sản lượng của Philippines dự kiến giảm hơn 0,9 triệu tấn và vụ mùa của Brazil giảm giảm hơn 0,2 triệu tấn, mức giảm lớn nhất trong số chín quốc gia này. Sản lượng năm 2020/21 của Việt Nam dự kiến giảm 0,15 triệu tấn do diện tích thu hoạch tiếp tục giảm.

Tiêu thụ và thất thoát gạo trên toàn cầu trong năm 2020/21 được dự báo ở mức kỷ lục 496, 4 triệu tấn, giảm 0,1 triệu tấn so với dự báo tháng trước, nhưng vẫn tăng 1% so với niên vụ trước. Trong báo cáo này, USDA hạ con số về tiêu thụ gạo của Thái Lan (giảm 0,3 triệu tấn – lần điều chỉnh nhiều nhất). Các nước Trung Quốc và Ấn Độ dự báo sẽ chiếm phần lớn mức tăng tiêu thụ gạo thế giới trong niên vụ này. Theo đó, tiêu thụ ở Trung Quốc tăng là do lượng gạo sử dụng trong lĩnh vực công nghiệp tăng; tiêu thụ ở Bangladesh, Myanmar, Ai Cập, EU, Philippines, Mỹ và Việt Nam dự báo cũng sẽ tăng. Trái lại, tiêu thụ sẽ giảm ở Nhật Bản, Hàn Quốc và Nigeria, trong đó ở Nhật Bản và Hàn Quốc giảm do người tiêu dụng da dạng hóa các thực phẩm – xu hướng dài hạn.

Với sản lượng vượt mức sử dụng gần 3,2 triệu tấn, dự trữ toàn cầu cuối năm 2020/21 dự kiến sẽ tăng gần 2% so với một năm trước đó lên mức kỷ lục 184,8 triệu tấn, mặc dù giảm 0,4 triệu tấn so với dự báo trước đó. Đây là năm thứ 14 liên tiếp dự trữ gạo toàn cầu tăng. Trong báo cáo tháng 9, USDA nhận định dự trữ cuối vụ sẽ giảm ở Bangladesh, Indonesia và Thái Lan, nhưng tăng ở Mỹ. Dự trữ cuối năm 2020/21 của Trung Quốc sẽ ở mức116,5 triệu tấn vẫn không thay đổi so với kỷ lục của năm trước đó. Trên cơ sở hàng năm, Ấn Độ và Mỹ chiếm phần lớn sự gia tăng dự kiến dự trữ gạo cuối vụ toàn cầu trong năm 2020/21, với dự trữ của Ấn Độ ở mức kỷ lục 38,0 triệu tấn. Trung Quốc được dự đoán sẽ chiếm 63% tổng lượng hàng tồn kho cuối kỳ toàn cầu và Ấn Độ chiếm 21% trong năm 2020/21. Tỷ lệ tồn kho cuối vụ trên toàn cầu được dự báo là 37,2%, tăng nhẹ từ 37,0% trong năm 2019/20 nhưng vẫn thấp hơn một chútn nhỏ so với kỷ lục 37,3% của vụ 2000/01.

Thương mại gạo toàn cầu năm 2021 được dự báo là 44,4 triệu tấn (quy xay xát), tăng 0,15 triệu tấn so với dự báo tháng trước và tăng hơn 3% so với một năm trước, mặc dù vẫn thấp hơn mức cao kỷ lục 48,1 triệu tấn của năm 2017, do việc Bangladesh, Nigeria và Sri Lanka giảm mạnh nhập khẩu kể từ năm 2017.

Năm 2021, Thái Lan và Ấn Độ dự báo sẽ tăng xuất khẩu mạnh nhất, thêm tổng cộng 1 triệu tấn. Australia, Campuchia, Mỹ, Uruguay và Việt Nam dự báo cũng sẽ giảm 0,3 triệu tấn.

Về nhập khẩu năm 2021, Philippines dự báo sẽ tăng nhập khẩu thêm 0,4 triệu tấn vì sản lượng dự kiến giảm gần 8% và tiêu thụ sẽ tăng đều đặn. Ngoài ra, nhập khẩu dự báo sẽ tăng 200.000 tấn ở mỗi nước trong số các nước Bờ Biển Ngà, Nigeria và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Nhập k hẩu dự báo cũng sẽ tăng nhẹ ở Guinea, Iran, Madagascar, Mali và Mỹ. Nhập khẩu dự báo sẽ giảm ở Australia, Trung Quốc, Ai Cập, Indonesia và Thổ Nhĩ Kỳ.