Trong năm 2023, giá ca cao và quặng sắt tăng mạnh, trong khi giá khí đốt tự nhiên và than giảm, trong khi đó, giá hầu hết các mặt hàng nông nghiệp trong năm tới dự kiến sẽ vượt trội hơn các mặt hàng kim loại, năng lượng và công nghiệp trong bối cảnh nguồn cung hạn chế và thời tiết khô hạn.
Theo Chỉ số hàng hóa Thomson Reuters/CoreCommodity CRB bao gồm nhiều loại hàng hoá như dầu, vàng, đường và đồng, dự kiến giảm 4% vào năm 2023 sau khi việc tăng lãi suất làm giảm tốc độ tăng trưởng toàn cầu và làm rung chuyển thị trường tài chính.
Giá ca cao tăng 72% lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ do nguồn cung hạn chế và giá quặng sắt tăng gần 55% khi Trung Quốc tìm cách củng cố lĩnh vực bất động sản của mình.
Tuy nhiên, giá khí đốt tự nhiên và than đá đã giảm so với mức cao kỷ lục năm 2022 và nằm trong số những mặt hàng giảm giá nhiều nhất khi các nhà sản xuất tăng nguồn cung và nhu cầu giảm bớt.
Lu Ming Pang, nhà phân tích năng lượng Rystad Lu cho biết: “Sự khởi đầu ấm áp của mùa đông năm nay đã khiến giá giảm cho đến nay và nếu thời tiết vẫn ấm như dự báo, hầu hết các khu vực sẽ có thể vượt qua mùa đông này một cách thoải mái, thậm chí còn có nhiều hơn để dự phòng cho mùa đông năm tới”.
Các nhà phân tích của Macquarie dự đoán giá hàng hóa tổng hợp sẽ tiếp tục suy yếu trong năm 2024, với tốc độ tăng trưởng kinh tế của Mỹ sẽ sớm chững lại và tốc độ tăng trưởng của châu Âu và Trung Quốc có thể vẫn ở mức ảm đạm.
Các mặt hàng nổi bật
Trên sàn giao dịch giá ca cao tại New York đã tăng lên mức cao nhất trong 46 năm trong năm nay và dự kiến sẽ duy trì ở mức cao vào năm 2024, do thu hoạch kém ở khu vực sản xuất trọng điểm là Tây Phi, là nơi virus sưng chồi lây lan.
Capital Economics lưu ý rằng, nguồn cung hạn chế kết hợp với nhu cầu theo mùa cao có khả năng hỗ trợ giá ca cao duy trì ở mức cao trong năm 2024 cho đến khi nguồn cung mới xuất hiện vào tháng 10, thời điểm bắt đầu mùa trồng trọt tiếp theo.
Đối với quặng sắt, những nỗ lực của Trung Quốc nhằm vực dậy lĩnh vực bất động sản và củng cố sự phục hồi kinh tế hậu đại dịch đã thúc đẩy giá quặng sắt, với nhiều mức tăng dự kiến vào đầu năm 2024.
Pei Hao, nhà phân tích của công ty môi giới FIS có trụ sở tại Thượng Hải cho biết: “Các chính sách hỗ trợ trên thị trường bất động sản, cùng với những kỳ vọng về kích thích kinh tế hơn nữa trong các cuộc họp ra quyết định hàng đầu vào tháng 12 đã đóng vai trò như những cơn gió thuận chiều”.
Mặt khác, thời tiết nóng và khô do hiện tượng El Nino đã gây thiệt hại cho sản xuất gạo, cà phê và đường toàn cầu, góp phần hỗ trợ giá cả.
Cú sốc nguồn cung trên thị trường gạo đã khiến Ấn Độ, nhà cung cấp gạo lớn nhất toàn cầu hạn chế xuất khẩu, đẩy giá gạo lên mức cao nhất trong 15 năm và gây ra áp lực lạm phát lương thực.
Giá gạo tại các trung tâm xuất khẩu trọng điểm của châu Á đã tăng hơn 40% trong năm 2023 và thời tiết bất lợi dự kiến sẽ tiếp tục làm giảm sản lượng vào đầu năm tới.
Nguồn cung giảm cũng khiến giá cà phê tăng mạnh, giá cà phê Robusta đã tăng gần 60% vào năm 2023.
Sản xuất đường ở Ấn Độ dự kiến sẽ chậm lại so với mức tiêu thụ lần đầu tiên sau 7 năm và diện tích trồng trọt thấp hơn có thể buộc Ấn Độ trở thành nhà nhập khẩu ròng.
Sản lượng dầu cọ có thể giảm trong năm tới do El Nino, góp phần hỗ trợ giá dầu ăn trong năm tới sau khi đã giảm hơn 10% trong năm 2023.
Nguồn cung năng lượng tăng trong năm 2024
Nguồn cung dầu, khí đốt và than tăng có thể ảnh hưởng đến giá vào năm 2024.
Giá dầu Brent và WTI đã giảm khoảng 7% trong năm nay, mức giảm lần đầu tiên sau ba năm, bất chấp nhu cầu dầu toàn cầu kỷ lục và việc cắt giảm nguồn cung sâu hơn từ OPEC+.
Tăng trưởng sản xuất của các quốc gia ngoài OPEC dự kiến sẽ chiếm ưu thế vào năm 2024, trong đó S&P Global Commodity Insights dự báo sản lượng dầu thô và chất lỏng kỷ lục ở Mỹ, Brazil và Canada.
Macquarie dự kiến giá dầu Brent và WTI sẽ ở mức trung bình là 77 USD và 73 USD/thùng vào năm 2024.
Khí đốt tự nhiên hóa lỏng giao ngay tại châu Á và hợp đồng tương lai than Newcastle của Úc đã giảm hơn 50% so với mức cao kỷ lục năm ngoái, do nhu cầu từ châu Âu giảm bớt trong khi Trung Quốc và Ấn Độ tăng sản lượng than để ngăn chặn cú sốc năng lượng năm ngoái lặp lại.
Triển vọng hỗn hợp cho giá kim loại
Đồng USD Mỹ và lợi suất trái phiếu Kho bạc của Mỹ đã giảm trong bối cảnh kỳ vọng ngày càng tăng rằng Cục Dự trữ Liên bang (Fed) sẽ chấm dứt chính sách thắt chặt tiền tệ đã giúp vàng có năm tăng tốt nhất trong ba năm và đã đạt mức cao kỷ lục trên 2.100 USD/ounce trong tháng này.
Citigroup kỳ vọng giá vàng và bạc sẽ tăng vào giữa năm 2024 do nhu cầu kim loại này tăng mạnh như một biện pháp phòng ngừa rủi ro giảm giá đối với cổ phiếu và tài sản ở các thị trường phát triển.
Đối với kim loại công nghiệp, giá nikel đã giảm hơn 40% vào năm 2023, là kim loại giảm giá mạnh nhất do bị áp lực bởi nguồn cung tăng ở các nhà sản xuất hàng đầu Indonesia và Trung Quốc.
Giá niken dự kiến sẽ vẫn chịu áp lực vào năm 2024 trong bối cảnh dư thừa kim loại được sử dụng trong thép không gỉ và pin xe điện trên toàn cầu.
Nhu cầu của Trung Quốc yếu hơn dự kiến và việc tăng lãi suất của Mỹ đã đè nặng lên giá cả, vốn đã phục hồi phần nào trong những tháng gần đây do nguồn cung bị gián đoạn do đóng cửa các mỏ ở Panama.