ADB: Doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam cần nhiều nguồn vốn hơn để cạnh tranh

Báo cáo mới nhất của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cho rằng các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) trong khu vực châu Á, trong đó có Việt Nam, cần nguồn tài chính để tăng trưởng và trở thành những công ty năng động và có sức cạnh tranh quốc tế.

ADB đánh giá, đây chính là chìa khóa quan trọng nhằm giải quyết vấn đề tăng trưởng bền vững cho châu Á trong quá trình thế giới đang hồi phục sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu.

“Châu Á có hàng triệu doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, nhưng chỉ một vài trong số đó có khả năng đạt mức tăng trưởng cần thiết để sáng tạo hoặc để trở thành một mắt xích trong chuỗi cung ứng toàn cầu”, ông Noritaka Akamatsu - Cố vấn cấp cao Vụ Phát triển Bền vững và Biến đổi khí hậu thuộc ADB, đơn vị soạn thảo ra báo cáo này nhận định.

Vị này tin tưởng rằng các SME cần nhiều nguồn vốn phục vụ tăng trưởng và cơ hội hơn để tiếp cận những kênh tài chính đa dạng.

Theo báo cáo Theo dõi tài chính châu Á 2014 (Asia SME Finance Monitor 2014) của ADB, các SME chiếm 96% số lượng công ty niêm yết và chiếm 62% lực lượng lao động trên 20 nước châu Á. Tuy nhiên những doanh nghiệp này chỉ đóng góp 42% sản lượng kinh tế đầu ra.

Tính đến cuối năm 2013, Việt Nam có tổng cộng 359.794 doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSMEs), chiếm 96,4% tổng số các doanh nghiệp trong cả nước. Hầu hết các doanh nghiệp đều thuộc sở hữu tư nhân (97,2%) trong khi các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài chiếm 2,7% và số còn lại là thuộc sở hữu nhà nước.

Việc liên kết khu vực đi kèm với tự do hóa thương mại đòi hỏi các hãng này cần phải tập trung vào những mục tiêu mang tính toàn cầu thay vì nội địa. Quá trình trên cũng mang lại nhiều cơ hội cho những doanh nghiệp nhỏ khai thác thị trường ngoài nước trong bối cảnh sức cạnh tranh tăng cao.

ADB kêu gọi chính phủ các nước trong khu vực cần có nhiều chính sách hỗ trợ để những SME tăng cường sức cạnh tranh và tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Điều này cũng bao gồm việc chỉnh phủ tạo điều kiện cho những doanh nghiệp này tiếp cận nguồn tài chính như hỗ trợ tài chính chuỗi cung ứng.

Những hạn chế trong việc vay vốn là một vấn đề tồn tại dai giẳng đổi với các nước khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Tỷ lệ cho vay dành cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa đã giảm xuống trong thời gian diễn ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và năm 2014, các doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ nhận được 18,7% trong tổng số các khoản cho vay của ngân hàng.

Trong khu vực Đông Nam Á, Indonesia, Philippines là những ví dụ điển hình trong nỗ lực giải quyết vấn đề trên. Hai nước này đã đưa ra hạn mức cho vay bắt buộc của các ngân hàng dành cho các SME. Ngoài ra, Mông Cổ, Kazakhstan đã  đưa ra lộ trình tái cấp vốn, Papua New Guinea và quần đảo Solomon tạo điều kiện dễ dàng hơn cho doanh nghiệp trong quá trình vay vốn, khi họ có thể thế chấp những tài sản lưu động.

Tuy nhiên, ADB nhận xét  khu vực cần phải phát triển hơn nữa các tổ chức tín dụng, các cơ sở dữ liệu tài sản thế chấp và các chương trình bảo lãnh tín dụng để mở rộng phạm vi tài chính, đặc biệt là tại các nước có thu nhập thấp.

Lĩnh vực tài chính phi ngân hàng, đặc biệt là những hãng tài chính, hãng cho thuê máy móc thiết bị trong khu vực có quy mô quá nhỏ để đáp ứng nhu cầu tài trợ vốn của các doanh nghiệp, với tổng giá trị các khoản cho vay dạng này bằng 1/10 tổng giá trị dư nợ các khoản vay ngân hàng

Đức Anh