Fed không vội hạ lãi suất do nền kinh tế Mỹ còn mạnh

“Tình hình kinh tế Mỹ hiện rất tốt, và không có lý do gì để điều đó không tiếp tục,” ông Powell phát biểu tại một sự kiện do The New York Times tổ chức. “Điều tích cực là chúng tôi có thể cẩn trọng hơn một chút” khi ra quyết định về các thay đổi lãi suất, ông nói thêm.

Những bình luận của ông Powell được đưa ra khi Fed dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất lần thứ ba trong năm nay vào cuối tháng 12/2024. Ngân hàng trung ương bắt đầu hạ lãi suất từ tháng 9 sau khi lạm phát giảm và thị trường lao động hạ nhiệt.

Tuy nhiên, bất chấp các động thái của Fed, chi phí vay vốn vẫn chưa giảm đáng kể. Nguyên nhân là do lãi suất của phần lớn các khoản vay, bao gồm thế chấp và thẻ tín dụng, phụ thuộc vào lợi suất trái kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm. Lợi suất này đã tăng vọt vào tháng 11/2024 lên mức cao nhất kể từ mùa hè và hiện chỉ giảm nhẹ.

Mặc dù Fed đã nỗ lực giảm lạm phát trong hai năm qua, các chính sách kinh tế được Tổng thống đắc cử Donald Trump đề xuất đang làm dấy lên lo ngại về nguy cơ lạm phát gia tăng, khiến lợi suất trái phiếu tăng cao.

Ông Trump cam kết áp mức thuế lớn đối với ba đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, một động thái mà các nhà kinh tế cho rằng có thể đẩy giá các mặt hàng điện tử tiêu dùng, nông sản và một số loại đồ uống có cồn lên cao. Nếu được thực hiện, các mức thuế này sẽ có khả năng làm tăng tốc độ lạm phát, buộc Fed phải phản ứng bằng cách ngừng cắt giảm lãi suất hoặc thậm chí tăng lãi suất trở lại.

Theo ông Powell, hiện vẫn còn quá nhiều ẩn số để Fed có thể đánh giá nghiêm túc các tác động từ chính sách thuế quan mới, chẳng hạn như loại hàng hóa cụ thể nào sẽ bị áp thuế và thời gian thực hiện các chính sách thương mại mới sẽ kéo dài bao lâu.

Ông Joseph Brusuelas, chuyên gia kinh tế trưởng tại RSM US, nhận định trên nền tảng X rằng ông không kỳ vọng sẽ có thêm đợt giảm lãi suất nào sau tháng 12/2024, ít nhất cho đến tháng 3/2025.

Ông Trump cam kết sẽ áp mức thuế 25% lên hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada, cùng với mức thuế bổ sung 10% đối với hàng hóa Trung Quốc vào ngày đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai. Theo ước tính từ các nhà kinh tế tại Yale Budget Lab do CNN công bố, động thái này có thể khiến giá tiêu dùng tăng 0,75% trong năm tới.

Nếu các mức thuế mới được áp dụng, điều đó có thể gây ra tổn thất khoảng 1.200 USD sức mua mỗi hộ gia đình, tính theo giá trị đồng USD năm 2023. Giá cả có thể tăng ít hơn một chút, ở mức khoảng 0,65% vào năm tới, nếu người tiêu dùng Mỹ chuyển sang mua các sản phẩm nội địa hoặc từ các quốc gia có mức thuế thấp hơn. Tuy nhiên, theo phân tích, không phải mọi mặt hàng bị áp thuế đều có thể dễ dàng thay thế. Tuy nhiên, phân tích cho thấy rằng “người tiêu dùng khó có thể tìm được sản phẩm thay thế cho hầu hết các mặt hàng bị áp thuế.”

Đề xuất thuế mới này có thể gây ra tổn thất khoảng 1.200 USD sức mua mỗi hộ gia đình, tính theo giá trị đồng USD năm 2023. Giá cả có thể tăng ít hơn một chút, ở mức khoảng 0,65% vào năm tới, nếu người tiêu dùng Mỹ chuyển sang mua các sản phẩm nội địa hoặc từ các quốc gia có mức thuế thấp hơn. Tuy nhiên, phân tích cho thấy rằng không phải mặt hàng nào bị áp thuế cũng có thể thay thế dễ dàng.

Mặc dù vậy, một số quan chức của Fed cho biết vẫn còn quá sớm để đưa ra đánh giá cụ thể.

Thống đốc Fed Adriana Kugler phát biểu tại một sự kiện ở Detroit: “Chính quyền mới và Quốc hội vẫn chưa ban hành bất kỳ chính sách nào, vì vậy còn quá sớm để đưa ra kết luận. Việc nghiên cứu chi tiết chính sách khi chúng được ban hành sẽ rất quan trọng, vì chính sách thương mại có thể ảnh hưởng đến năng suất và giá cả”.

Chủ tịch Fed Atlanta Raphael Bostic nói với CNN rằng ông khuyến nghị đội ngũ kinh tế và dự báo của mình “chờ càng lâu càng tốt” trước khi xây dựng các mô hình kinh tế để đánh giá tác động của các kịch bản thuế quan khác nhau lên nền kinh tế Mỹ.

Ông Bostic cho biết: “Khi tôi mới đến đây, đội ngũ của chúng tôi đã chạy các mô hình và thực hiện rất nhiều phân tích, nhưng chỉ ba ngày sau lại có một đề xuất mới, và hai ngày sau lại thêm một cái nữa. Với nguồn lực hạn chế, tôi muốn đảm bảo rằng chúng tôi tập trung phần lớn năng lượng vào những vấn đề có khả năng xảy ra cao nhất.”

Hiện tại, Fed dường như đang chuẩn bị cho lần cắt giảm lãi suất thứ ba trong năm nay. Theo thị trường hợp đồng tương lai, có 76% khả năng Fed sẽ giảm lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp ngày 17-18 tháng 12.

Sau khi chậm lại trong suốt mùa hè, các chỉ số lạm phát gần đây đã tăng nhẹ, nhưng các nhà kinh tế và các nhà hoạch định chính sách của Fed vẫn tin rằng xu hướng giảm vẫn đang được duy trì. Trước đó, Chủ tịch Jerome Powell đã thừa nhận rằng hành trình đưa lạm phát trở về mục tiêu 2% của Fed sẽ không suôn sẻ.

Thống đốc Fed Christopher Waller phát biểu tại một sự kiện do Viện Nghiên cứu Kinh tế Mỹ tài trợ: “Hiện tại, tôi nghiêng về việc ủng hộ việc cắt giảm lãi suất trong cuộc họp tháng 12/2024. Nhưng quyết định đó sẽ phụ thuộc vào các dữ liệu mà chúng tôi nhận được trước đó có bất ngờ tăng và thay đổi dự báo của tôi về xu hướng lạm phát hay không.”

Khi ông Trump nhậm chức vào tháng tới, Fed sẽ không chỉ phải đối mặt với một loạt các chính sách thương mại mới mà còn có thể phải đối mặt với sự can thiệp từ Tổng thống.

Một báo cáo từ The Wall Street Journal đầu năm nay tiết lộ rằng các cố vấn kinh tế của ông Trump đã xây dựng kế hoạch nhằm làm giảm tính độc lập của Fed, trao cho Tổng thống nhiều quyền lực hơn trong các quyết định lãi suất. Nhưng tính độc lập của Fed được các nhà đầu tư và kinh tế học đánh giá cao, vì nó cho phép ngân hàng trung ương đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu mà không bị ảnh hưởng bởi áp lực chính trị hay tỉ lệ tín nhiệm của Tổng thống. Đây cũng là một truyền thống quan trọng tại Fed.

“Tính độc lập của Fed là yếu tố quan trọng để đảm bảo giá trị của đồng USD Mỹ,” tỷ phú Ken Griffin, CEO của Citadel, phát biểu tại Hội nghị DealBook Summit do The New York Times tổ chức.

Jerome Powell cho biết ông kỳ vọng sẽ duy trì mối quan hệ tốt với chính quyền Trump sắp tới, bao gồm cả Scott Bessent, người được ông Trump đề cử làm Bộ trưởng Tài chính. Trước đây, Bessent từng gợi ý rằng Trump nên công bố người kế nhiệm Powell từ sớm, trước khi nhiệm kỳ của Powell kết thúc vào giữa năm 2026, như một cách để giảm bớt ảnh hưởng của ông.