Chính sách điều hành tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chịu áp lực lớn và không loại trừ khả năng NHNN có thể điều chỉnh biên độ thêm một lần nữa nếu Trung Quốc tiếp tục phá giá mạnh đồng nhân dân tệ - báo cáo mới nhất đánh giá thị trường tài chính – tiền tệ của Trung tâm Nghiên cứu Ngân hàng Đầu tư & Phát triển (BIDV) nhận định.
Bắt đầu găm giữ ngoại tệ
Theo BIDV, tâm lý bất ổn trên thị trường có thể chuyển biến theo hướng tiêu cực nếu NHNN không có thông điệp rõ ràng và chính sách nhất quán can thiệp trong thời gian tới. Điều này kéo theo hệ quả, tạo sức ép về cầu từ tình trạng găm giữ ngoại tệ. Vốn huy động ngoại tệ 7 tháng đầu năm tăng xấp xỉ 7%, riêng từ dân cư trên 11% và có xu hướng đi lên.
“Các ngân hàng đang thu hẹp trạng thái ngoại hối âm và một số ngân hàng đã chuyển trạng thái ngoại hối sang dương, nhưng với trạng thái âm khoảng 1 tỉ đô la Mỹ, nhu cầu mua bù đắp vẫn cao. Nhu cầu mua ngoại tệ trước hạn của doanh nghiệp cũng tăng. Với dư nợ ngoại tệ hiện tại khoảng 25 tỉ đô la Mỹ, nếu 20-30% doanh nghiệp thực hiện mua trả nợ trước hạn , thì phát sinh lượng cầu lên tới 5-7,5 tỉ đô la Mỹ” – BIDV cho biết.
Dự báo lãi suất liên ngân hàng đi lên
Dưới sức ép điều chỉnh tỷ giá, lãi suất tiền đồng liên ngân hàng đã được đẩy sát với lãi suất OMO (thị trường mở) 5%/năm vào đầu ngày 12-8, sau đó giảm xuống 4,5%/năm cuối ngày. Nhưng từ hôm qua, lãi suất tiếp tục duy trì ở mức cao, quanh mốc 5%/năm. Thanh khoản thị trường tốt, nguồn cung gia tăng ở vùng lãi suất cao.
NHNN đã bán ngoại tệ hỗ trợ thị trường và chủ động duy trì mặt bằng lãi suất ở mức cao để hỗ trợ tỷ giá. Theo đó thanh khoản thị trường liên ngân hàng có khả năng bớt dồi dào và lãi suất qua đêm dự báo không dưới 3,5-4,5%/năm từ nay đến cuối năm. Sang năm 2016 xác suất NHNN thực hiện thắt chặt tiền tệ sẽ trở nên rõ ràng hơn và khi đó dự báo lãi suất liên ngân hàng sẽ còn đi lên.
Hai kịch bản
BIDV đưa ra hai kịch bản ngắn hạn cho tỷ giá trong bốn tháng rưỡi tới.
Kịch bản thứ nhất giữ nguyên biên độ hiện hành trong trường hợp nhập siêu 6 tháng cuối năm xoay quanh 3 tỉ đô la Mỹ, lạm phát 2-2,5% và GPD cả năm đạt mức 6,3%, đồng thời cán cân thanh toán tổng thể thặng dư thêm 2-3 tỉ đô la Mỹ. Kịch bản này đòi hỏi các dòng ngoại tệ như vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp nước ngoài, kiều hối vẫn tăng trưởng, đồng thời nhu cầu trả nợ trước hạn của doanh nghiệp không vượt quá 20% tổng dư nợ ngoại tệ.
Kịch bản thứ hai là biên độ tỷ giá được điều chỉnh thêm một lần nữa, có thể trong quí 4-2015. Nếu thị trường ngoại hối quá căng thẳng, NHNN có thể phải nâng lãi suất điều hành tiền đồng thêm 0,5%/năm để tạo sức hấp dẫn cho đồng nội tệ. Nhập siêu trong nửa cuối năm có thể tới 5-6 tỉ đô la Mỹ do xuất khẩu sang Trung Quốc và các nước châu Á chậm lại và nhập siêu từ Trung Quốc tăng lên. Tỷ giá có thể sẽ biến động mạnh 22.000-22.300 đồng/đô la Mỹ.
Nhìn sang năm 2016, BIDV dự báo theo cả hai kịch bản, nhập siêu có thể sẽ vào khoảng 8-10 tỉ đô la Mỹ; lãi suất tiền đồng tăng thêm 0,5-1%/năm; mục tiêu điều chỉnh tỷ giá 3-4%.
Để bình ổn thị trường, BIDV đề xuất thiết lập ngay tỷ giá giao dịch với các ngân hàng thương mại và bán can thiệp hợp lý tránh các biến động lớn do tâm lý, đi kèm điều tiết cung tiền linh hoạt qua thị trường mở nhằm tránh xáo trộn thanh khoản của hệ thống.
Bộ Công Thương cần bám sát diễn biến tình hình thương mại song phương Việt – Trung, xem xét lại cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu và nếu cần ban hành các văn bản hạn chế nhập khẩu những mặt hàng không thiết yếu từ Trung Quốc trong bối cảnh nhập siêu từ nước này lan rộng.
Theo Hải Lý
TBKTSG