Nâng cao chất lượng, đổi mới phương thức quảng bá sản phẩm OCOP

Trong thời gian qua, với những giải pháp được triển khai mạnh mẽ, Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đã tạo phong trào khởi nghiệp mạnh mẽ, góp phần chuyển đổi sản xuất theo hướng tăng quy mô sản xuất hàng hoá gắn với liên kết chuỗi của các địa phương; góp phần hình thành nhiều vùng sản xuất.

Danh mục các sản phẩm OCOP ngày càng đa dạng, phong phú, có chất lượng tốt và truy xuất được nguồn gốc. Nhiều sản phẩm mẫu mã đẹp, tinh xảo, độc đáo, phát huy được lợi thế tài nguyên bản địa, văn hóa truyền thống với ứng dụng khoa học công nghệ, ngày càng được nhiều khách hàng tin dùng và đánh giá cao về chất lượng, từng bước khẳng định giá trị và uy tín trên thị trường, tăng trưởng về doanh thu…

Tính đến hết tháng 10 năm 2023, cả nước đã có 63/63 tỉnh, thành phố đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP. Đã có 10.322 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 67,3% sản phẩm 3 sao, 31,2% sản phẩm 4 sao, 0,8% sản phẩm tiềm năng 5 sao và 42 sản phẩm 5 sao đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công nhận.

Bên cạnh đó, chất lượng sản phẩm OCOP đã được nâng cao và cải thiện rất nhiều, đặc biệt là việc ứng dụng các công nghệ. Mẫu mã cũng như bao bì sản phẩm đã được cải thiện rõ rệt, không thuần túy là bao bì đơn giản như trước đây mà hiện nay có rất nhiều loại bao bì hiện đại, ấn tượng và câu chuyện sản phẩm cũng đã được thể hiện.

Tại Tọa đàm “Gia tăng kênh tiêu thụ sản phẩm OCOP” tổ chức ngày 26/12, ông Nguyễn Minh Tiến - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn – cho biết, về mặt thương mại, các sản phẩm OCOP giai đoạn đầu, chủ yếu tập trung tại các thị trường nội địa, trong tỉnh hoặc là trong huyện. Nhưng hiện nay, rất nhiều sản phẩm OCOP đã được tiêu thụ rộng khắp trên thị trường cả nước và đã có những sản phẩm đã được xuất khẩu sang thị trường thế giới.

“Trước đây chúng ta chỉ nghĩ đến các sản phẩm có thế mạnh như là gạo hay là các loại hạt. Nhưng đến nay, kể cả những sản phẩm đặc sản như là mắm tôm, trong năm 2023, mắm tôm Lê Gia đã xuất khẩu sang Nhật, Úc; hay là miến dong của Bình Liêu cũng sắp xuất khẩu sang Châu Âu và Châu Úc. Như vậy là các sản phẩm đã thực sự là Đại sứ và đặc sản truyền thống của Việt Nam đã bắt đầu được bạn bè thế giới chấp nhận với tiêu chuẩn của sản phẩm OCOP. Điều đó cho thấy sự thay đổi căn bản về mặt chất lượng cũng như là việc các sản phẩm OCOP đáp ứng được”- ông Tiến đánh giá.

Cùng với đó, công tác xúc tiến thương mại cũng đã được đẩy rất mạnh trong thời gian vừa qua, cả bằng các hình thức như là xúc tiến thương mại truyền thống qua hệ thống các Điểm phân phối cũng như là hệ thống chuỗi siêu thị cho đến các thương mại điện tử.

Ngay từ cuối năm 2018, đầu 2019, Bộ Công Thương là một trong những Bộ, ngành sớm ban hành các văn bản, trong đó có văn bản hướng dẫn về tiêu chí và hệ thống các Điểm phân phối sản phẩm OCOP. Đến nay, tất cả 63 tỉnh, thành đều có các Điểm phân phối sản phẩm OCOP để đưa sản phẩm đến với người tiêu dùng cả nước.

Đặc biệt, cuối năm 2022 với sự ra đời của mạng xã hội gắn với thương mại điện tử ở trên nền tảng như TikTok Shop thì chương trình OCOP cũng triển khai các phiên chợ livestream trên nền tảng TikTok Shop Việt Nam. Năm 2023, Trung tâm xúc tiến thương mại nông nghiệp đã triển khai được hơn 800 phiên chợ vói doanh thu lên tới 100 tỉ đồng và 300 triệu lượt người xem.

“Thêm nữa, năm 2023, 2 gian hàng OCOP quốc tế đã được tổ chức, một gian tại Tuần lễ hàng Việt Nam tại Thái Lan tại Central World ở Bangkok và gian thứ 2 tại một sự kiện được tổ chức đầu tháng 12 ở Milan (Ý). Lần đầu tiên chúng ta có một không gian sản phẩm OCOP tại thị trường châu Âu và các sản phẩm OCOP không chỉ dừng ở thị trường nước mà cũng đã được xúc tiến đối với thị trường quốc tế” – ông Nguyễn Minh Tiến chia sẻ.

Từ một sản phẩm của một vùng đất nghèo, bằng chính chất lượng và giá trị, sản phẩm chè Suối Giàng đã vinh dự được chứng nhận là sản phẩm OCOP 4 sao và đang trên lộ trình phấn đấu lên 5 sao, có chứng nhận ECOCERT, tiêu chuẩn ORGANIC của châu Âu, có chỉ dẫn địa lý, có mã số vùng trồng, có ISO trong sản xuất… ông Đào Đức Hiếu - Giám đốc Hợp tác xã hệ sinh thái du lịch Suối Giàng cũng chia sẻ kinh nghiệm đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm của mình. Đó là ngoài kênh phân phối truyền thống, trà shan tuyết Suối Giàng còn tham gia các kênh như trải nghiệm khách hàng, thương mại điện tử trong nước và xuyên biên giới, hay đưa vào khách sạn 5 sao, hệ thống sân bay,… Bên cạnh đó, bao bì sản phẩm cũng được chú trọng, mỗi một hộp trà đều có một lá cờ đỏ sao vàng và một dòng chữ là Teabrand in Vietnam.

Với lợi thế về giá trị, chất lượng, nét đặc sắc, yếu tố văn hóa bản địa…, việc tiêu thụ sản phẩm OCOP vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, nhất là khi ra thị trường thế giới.

Ông Nguyễn Thế Anh - Giám đốc Trung tâm Kinh doanh phân phối, Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam (VNPOST) chia sẻ, một trong những điểm yếu của các sản phẩm OCOP là khâu đóng gói, nhận diện thương hiệu. Hiện, phần lớn sản phẩm OCOP là các sản phẩm nông sản, xuất phát từ khu vực nông thôn nên còn hạn chế trong khâu thiết kế hình ảnh sản phẩm, kể một câu chuyện về sản phẩm. Bên cạnh đó, khả năng bảo quản, vận chuyển cũng còn nhiều hạn chế.

Vì vậy, theo ông Nguyễn Thế Anh, các chủ thể OCOP và sản phẩm OCOP nên tập trung vào khâu đóng gói, bao bì mẫu mã và xây dựng thương hiệu.

Ngoài ra, để đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm OCOP, ông Nguyễn Minh Tiến cho rằng, đối với sản phẩm OCOP, có 3 vấn đề mang tính mấu chốt. Đó là chất lượng, căn cứ vào việc ứng dụng khoa học công nghệ; Mẫu mã và bao bì phải đáp ứng được cả thị trường trong nước và thị trường quốc tế; và Tập trung vào xây dựng được thương hiệu và đăng ký bảo hộ và cùng với đó triển khai các chương trình về thương hiệu.

“Ví dụ, sản phẩm trà shan tuyết cổ thụ ở Hà Giang hay Yên Bái, cách chế biến trước đây chỉ phù hợp với thị trường trong nước. Khi đưa ra thị trường thế giới phải chế biến thành sản phẩm cao cấp, như hồng trà, bạch trà, hoàng trà, có giá 1,5 triệu, 2 triệu hoặc có thể là 10 triệu đồng để định vị thương hiệu, gia tăng giá trị và phù hợp với xu hướng, nhu cầu”, ông Tiến nêu.

Cùng với đó, người bán nên kết hợp giữa trải nghiệm trực tiếp và livestream giới thiệu sản phẩm. Gắn sản phẩm với câu chuyện văn hóa, truyền thống và nguồn nguyên liệu tạo ra sản phẩm để người dùng trải nghiệm, đưa sản phẩm OCOP đi xa hơn.