Hiện nay, trên thị trường trong nước đang xuất hiện một nghịch lý. Đó là nhóm sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng… hiện chưa được phép nhập khẩu, nhưng các sản phẩm này lại vào Việt Nam qua con đường nhập lậu hoặc xách tay, được mua, bán dễ dàng và đang được sử dụng phổ biến trong xã hội, cộng đồng.

Thế giới có hơn 200 quốc gia và cũng đồng nghĩa với đó, mỗi quốc gia lại có một nền văn hóa khác nhau. Điều này còn thể hiện khá rõ nét ngay ở lệnh cấm thuốc lá đang tồn tại ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Nhật Bản là một trong số ít quốc gia có tỷ lệ hút thuốc lá giảm mạnh trong những năm gần đây. Năm 2022, Bộ Y tế Lao động và Phúc lợi Nhật Bản tiến hành khảo sát trên 5.000 người từ 20 tuổi trở lên, kết quả cho thấy tỷ lệ người hút thuốc lá thường xuyên ở nam giới là 24,8% và 6,2% ở nữ giới, tỷ lệ hút thuốc chung là 14,8%. Tỷ lệ này giảm mạnh so với mức 30,3% của năm 2003 khi cuộc điều tra được tiến hành lần đầu tiên.

Ngày thế giới không thuốc lá 2024 là diễn đàn để giới trẻ trên toàn thế giới yêu cầu ngành công nghiệp thuốc lá ngừng việc nhắm tới các em bằng các sản phẩm có hại cho sức khỏe, kêu gọi chính phủ các nước áp dụng các chính sách bảo vệ các em khỏi các hành vi lôi kéo sử dụng thuốc lá, bao gồm cả việc tiếp thị không ngừng các sản phẩm nguy hiểm cho sức khoẻ thông qua mạng xã hội và các nền tảng phát trực tuyến.

Thời gian qua, Việt Nam đã có nhiều giải pháp tích cực trong phòng chống tác hại thuốc lá song chưa đạt được mục tiêu giảm 30% tỷ lệ người hút thuốc vào năm 2030. Một trong những thách thức lớn nhất đó là giá thuốc lá rất rẻ ở Việt Nam, thu nhập tăng lên nhưng giá một bao thuốc hầu như vẫn được giữ nguyên. Do đó, các chuyên gia cho rằng đây là điều cần được thay đổi để đạt được mục tiêu đặt ra.

Hiện nay, tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm tuổi 15 - 24 tuổi đang có xu hướng tăng nhanh với diễn biến ngày càng phức tạp, tinh vi. Đây là điều đáng báo động khi loại hình thuốc lá này đang ngày càng “tấn công” vào các trường học dưới các hình thức bắt mắt như dạng USB, bút, hoặc dạng hình khẩu súng… với nhiều hương vị hấp dẫn như hương vani, nước hoa, các loại hoa quả.... Việc này đã gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, hành vi, lối sống của thanh thiếu niên.

Theo các chuyên gia, số người hút thuốc tại Việt Nam được dự đoán vào khoảng 17-18 triệu người trước năm 2025. Đến nay thuốc lá thế hệ mới vẫn chưa có biện pháp quản lý phù hợp. Vì vậy, cho phép lưu hành và quản lý hay cấm lưu hành với thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử đang được các cơ quan chức năng đưa ra bàn luận.

Bảo vệ sức khỏe người dân, bảo vệ thế hệ tương lai và ngăn ngừa thế hệ trẻ sử dụng các sản phẩm độc hại như các sản phẩm thuốc lá và thuốc lá mới là rất cấp bách, cần sự chung tay, vào cuộc của toàn hệ thống chính trị trong bối cảnh hiện nay.

Thuốc lá điện tử đang thu hút giới trẻ và có thể làm ảnh hưởng đến tương lai của cả một thế hệ nếu không có những biện pháp ngăn chặn kịp thời. Xây dựng môi trường không khói thuốc lá tại trường học không chỉ bảo đảm bầu không khí trong lành mà còn ngăn chặn việc bắt đầu hút thuốc lá của học sinh, từ đó giảm tỷ lệ hút thuốc lá, giảm gánh nặng bệnh tật và kinh tế cho mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội.

Thuốc lá điện tử đã và đang lưu hành tại thị trường Việt Nam một cách phổ biến với người dùng chủ yếu là giới trẻ. Họ nghĩ rằng sử dụng thuốc lá điện tử sẽ đỡ hại hơn thuốc lá điếu. Vậy thuốc lá điện tử là gì mà đã và đang trở nên phổ biến trên thị trường Việt Nam, thu hút nhiều đối tượng tham gia sử dụng bao gồm cả trẻ em và trẻ chưa thành niên. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cơ bản về thuốc lá điện tử và tác hại của chúng tới sức khỏe người hút.

Tình trạng hút thuốc lá hiện nay ngày càng nhiều, đặc biệt là đối với cánh “mày râu”. Mặc dù hầu hết mọi người ai cũng biết hút thuốc lá có hại cho sức khỏe nhưng tình trạng này vẫn tiếp diễn hàng ngày. Có nhiều thông tin cho rằng việc hút thuốc lá có thể gây vô sinh. Không chỉ vậy, thuốc lá còn là thủ phạm gây ra hàng loạt các bệnh lý nguy hiểm khác.

Nhiều chuyên gia bày tỏ quan điểm đồng thuận rằng mọi sản phẩm thuốc lá đều độc hại, đặc biệt sự hiện diện của các sản phẩm thuốc lá mới, bao gồm thuốc lá điện tử (TLĐT), thuốc lá nung nóng (TLNN) trên thị trường hiện nay trong bối cảnh thiếu vắng hàng lang pháp lý, thiếu đồng bộ và hiệu quả trong công tác quản lý đang gây ra nhiều lo ngại cho xã hội.

Nước ta đang nằm trong top 15 quốc gia có tỷ lệ hút thuốc lá nhiều nhất thế giới ở nam giới trưởng thành và đứng thứ 3 trong ASEAN. Một trong những thách thức lớn nhất mà nước ta đang phải đối mặt để giảm tỷ lệ người hút thuốc lá, đó là giá thuốc lá rất rẻ, dễ tiếp cận. Vì vậy, để giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá thì cơ quan chức năng cần có các biện pháp mạnh mẽ hơn.

Tác hại của thuốc lá và công tác kêu gọi cai thuốc lá đã được thực hiện nhiều thập kỷ nay. Tuy nhiên, kết quả không đạt được như mong đợi. Do đó, trong dự thảo tờ trình xây dựng Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) Bộ Tài chính gửi Bộ Tư pháp, cơ quan này đề xuất áp thuế TTĐB với thuốc lá điện tử.

Tác hại của thuốc lá đến sức khỏe không chỉ xảy ra với người sử dụng thuốc lá mà còn cả những người xung quanh hít phải khói thuốc lá. Hàng năm có hàng nghìn người mắc bệnh ung thư do hút thuốc lá và hút thuốc lá thụ động gây ra. Chính vì vậy mà chúng ta cần phải kiên quyết từ bỏ thuốc lá để bảo vệ sức khỏe và nhằm mang lại cho môi trường sống luôn trong lành.

Ngày 08/6/2023, tại Hà Nội, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) đã tổ chức Hội nghị triển khai Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại thuốc lá đến năm 2030. Trong đó, đặt mục tiêu tiếp tục ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng.

Đến nay phần lớn chính phủ các nước đã thành công trong việc ban hành chính sách quản lý thuốc lá mới phù hợp. Việt Nam cũng cần nghiên cứu khung pháp lý để quản lý thuốc lá thế hệ mới hiệu quả, đáp ứng với yêu cầu của thực tiễn nhằm giảm thiểu tác động đến sức khỏe con người và góp phần chống thất thu ngân sách Nhà nước.

Các cơ quan đơn vị trên địa bàn thành phố Hà Nội đã có những nỗ lực trong công tác thực hiện nghiêm các quy định của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá. Tuy nhiên kết quả đạt được vẫn chưa như kỳ vọng. Theo đó, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 259/KH-UBND phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn thành phố đến năm 2030.