Giá gạo châu Á tăng do cung hạn hẹp và sự can thiệp

• Giá gạo Việt Nam tăng vì vụ thu hoạch sắp kết thúc
• Tồn trữ của Thái Lan tăng
• Giá cao làm giảm một nửa xuất khẩu gạo Thái

Giá gạo Việt Nam tăng trong tuàn qua bởi triển vọng nguồn cung sẽ hạn hẹp dần khi vụ thu hoạch sắp kết thúc, trong khi Thái Lan tiếp tục chương trình thu mua tạm trữ cũng đẩy giá tăng lên.  

Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đã yều cầu các nhà xuất khẩu tăng giá xuất khẩu sau khi vụ thu hoạch kết thúc. Dự báo giá sẽ còn tăng hơn nữa sau kỳ nghỉ dài ngày sắp tới.

Gạo 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam giá tăng lên 430-440 đô la/tấn, FOB, từ mức 425 đô la một tuần trước đây. Gạo 25% tấm giá tăng lên 400-410 đô la/tấn, từ mức 370-380 đô la/tấn cách đây một tuần – khi nhu cầu đối với loại này rất thấp.

Các thương gia cho biết nhu cầu gạo Việt Nam tiếp tục duy trì ở mức khá cao trong khi nguồn cung hạn chế vào cuối vụ đang kéo giá tăng trở lại.

Bộ NN&PTNT cho biết, khối lượng gạo trong các hợp đồng xuất khẩu đã ký tính đến nay đạt đạt 4,219 triệu tấn, tăng gần 24% so với cùng kỳ năm ngoái. Hiện các doanh nghiệp đã mua tạm trữ được gần 1,1 triệu tấn gạo, đạt 108% so với kế hoạch Chính phủ giao.

ĐBSCL sắp thu hoạch xong 1,7 triệu ha lúa vụ đông-xuân, và sẽ hoàn tất vào tuần tới. Vụ này có năng suất cao nhất từ trước tới nay, chủ yếu dành cho xuất khẩu. Vụ thu hoạch tới sẽ bắt đầu vào tháng 7.

Tại Thái Lan, nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, giá cũng tăng do nguồn cung ngày càng khan hiếm vì chính phủ vẫn tiếp tục mua tạm trữ với mục đích đẩy giá tăng lên.

Chương trình thu mua của chính phủ sẽ kéo dài tới cuối tháng 6, thu hút gần như toàn bộ lúa vụ chính và vụ thứ 2 niên vụ 2011/12 có trên thị trường, khiến cho lượng gạo còn lại dành cho xuất khẩu không còn là bao.

Hiện tồn trữ lúa của chính phủ đã lên tới khoảng 10 triệu tấn, tương đương khoảng 7 triệu tấn gạo.

Giá gạo Thái Lan loại 100% B hiện đạt 575 đô la/tấn, tăng so với 550 đô la một tuần trước đây. Gạo 5% tấm giá hiện 560 đô la/tấn, đều cao hơn so với giá gạo Việt Nam và Ấn Độ - chỉ khoảng 430 đô la.

Do không thể cạnh tranh về giá cả, xuất khẩu gạo Thái đã giảm một nửa xuống 1,9 triệu tấn từ đầu năm đến nay, so với mức 3,5 triệu tấn cùng kỳ năm ngoái. Các nhà xuất khẩu nước này cho biết giá gạo của họ sẽ còn duy trì ở mức cao cho tới hết tháng 6, khi chính phủ kết thúc chương trình thu mua.

Chính phủ Ấn Độ cũng đang xem xét nâng giá hỗ trợ tối thiểu (MSP) cho mặt hàng lúa thêm 16% để bù đắp cho phi phí sản xuất tăng, theo đề xuất của Uỷ ban phụ trách Giá cả và Chi phí Nông nghiệp (CACP). Nếu đều xuất này được thông qua, giá gạo xuất khẩu Ấn Độ chắc chắn sẽ tăng theo.

Tổ chức Nông – Lương Liên Hiệp Quốc (FAO) dự báo sản lượng gạo châu Á năm nay sẽ tăng cao, nhờ sản lượng của Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia, Việt Nam, Campuchia và Philippine sẽ đều tăng. Sản lượng của Pakistan cũng sẽ hồi phục sau đợt hạn hán nghiêm trọng năm ngoái.

Sản lượng gạo Ấn Độ niên vụ 2011-12 chắc chắn sẽ đạt kỷ lục cao mới 103,41 triệu tấn, và xuất khẩu sẽ đạt khoảng 6-6,5 triệu tấn. Sản lượng của Campuchia sẽ tăng khoảng 6,4% đạt kỷ lục cao 5,62 triệu tấn, nhờ năng suất tăng bù lại cho diện tích giảm bởi lũ lụt năm ngoái. Nghiên cứu FAO-WFP cho biết năm 2012, Campuchia sẽ có khoảng 2 triệu tấn gạo dư thừa dành cho xuất khẩu, bởi tiêu thụ nội địa dự kiến chỉ khoảng 3,65 triệu tấn.

Giá gạo xuất khẩu châu Á 2 tuần qua (đô la/tấn)

(Reuters, Oryza/TBKTSG)